Pro. Abdus Salam Story : अलिगड मुस्लिम युनिव्हर्सिटी (AMU) च्या मौलाना आझाद लायब्ररीमध्ये एक अनमोल वारसा ठेवण्यात आला आहे. तो केवळ त्या विद्यापीठाच्याच नव्हे तर संपूर्ण भारताच्या वैज्ञानिक क्षेत्रासाठी अभिमानाचे प्रतीक आहे. पाकिस्तानचे पहिले नोबेल पारितोषिक विजेते प्रोफेसर अब्दुस सलाम (Professor Abdus Salam) यांचा हा नोबेल पुरस्कार आहे. त्यांचा पुरस्कार आजही एएमयूच्या ग्रंथालयात जतन करून ठेवला आहे आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर विद्यापीठाचा नावलौकिक वाढवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे.
पाकिस्तानमध्ये अपमान आणि AMU मध्ये सन्मान
प्रोफेसर अब्दुस सलाम यांची कहाणी विज्ञानाच्या क्षेत्रातील असामान्य कामगिरीने भरलेली आहे. परंतु त्यांच्या आयुष्यातील एक दुःखद पैलू म्हणजे ते त्यांच्याच देश असलेल्या पाकिस्तानमध्ये धार्मिक भेदभावाचे बळी झाले. 1979 मध्ये भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक मिळाल्यानंतर, त्यांनी त्यांच्या संशोधन 'इलेक्ट्रोविक थिअरी' (Electroweak Theory) साठी हा पुरस्कार देण्यात आला. त्यामुळे केवळ पाकिस्तानच नव्हे तर पूर्ण विज्ञान क्षेत्रात त्यांना ओळख मिळवून दिली.
अहमदिया असल्याने गैर मुस्लिम ठरवण्यात आलं
त्याच दरम्यान, पाकिस्तानमधील अहमदिया समुदायाला गैर-मुस्लिम घोषित करण्यात आलं. प्रोफेसर अब्दुस सलाम हेदेखील अहमदिया समूदायाचे असल्याने त्यांनादेखील याचा फटका बसला. त्यांना इतर मुस्लिम लोकांनी वाळीत टाकलं, त्यांच्यावर बहिष्कार टाकण्यात आला. इतकंच नव्हे तर त्यांनी केलेल्या कामगिरीकडेही, शोधाकडेही दुर्लक्ष करण्यात आले. परिणामी अब्दुस सलाम यांना देश सोडावा लागला.
अलिगड मुस्लिम विद्यापीठात सन्मान
पाकिस्तानमध्ये अपमानित झाल्यानंतर, प्रोफेसर सलाम यांना भारतातील अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठात तो सन्मान मिळाला जो कदाचित त्यांना त्यांच्या देशात कधीच मिळाला नाही. एएमयूने त्यांना विद्यापीठाचे केवळ आजीवन सदस्यत्व दिले नाही तर त्यांना मानद डॉक्टरेटही दिली.
अलिगड विद्यापीठाने त्यांचा सन्मान केल्यानंतर प्रोफेसर सलाम यांनी 1979 मध्ये एएमयूला नोबेल पारितोषिक दान केले. तो पुरस्कार आजही विद्यापीठाच्या मौलाना आझाद लायब्ररीमध्ये जतन केला गेला आहे. हा पुरस्कार आता AMU चा अमूल्य वारसा बनला आहे. यामुळे केवळ विद्यापीठाचा अभिमानच वाढत नाही तर विज्ञान आणि संशोधनासाठी विद्यापीठाचे समर्पण देखील दर्शवते.
मौलाना आझाद लायब्ररीमध्ये वारसा जतन
एएमयूच्या मौलाना आझाद लायब्ररीमध्ये प्रोफेसर सलाम यांचा नोबेल पुरस्कार दुर्मिळ वारसा म्हणून ठेवण्यात आला आहे. हे ग्रंथालय केवळ भारतीय विद्वानांसाठीच नाही तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील संशोधक आणि शास्त्रज्ञांसाठीही प्रेरणास्थान आहे. AMU चे हे लायब्ररी आंतरराष्ट्रीय मान्यता आणि वारशासाठी प्रसिद्ध आहे.
इतर नोबेल पारितोषिक विजेत्यांचे स्वागत
प्रोफेसर सलाम व्यतिरिक्त, AMU ने वेळोवेळी इतर नोबेल पारितोषिक विजेत्यांचे देखील स्वागत केले आहे. एएमयूच्या व्यासपीठावर दलाई लामांसारख्या प्रमुख व्यक्तींनीही आपली मते मांडली आहेत आणि त्यांचाही तितकाच सन्मान करण्यात आला आहे.
प्रोफेसर सलाम यांचा वारसा
प्रोफेसर अब्दुस सलाम यांची कथा ही संघर्ष आणि यशाची कथा आहे, जी केवळ धार्मिक आणि सामाजिक भेदभावांना तोंड देत नाही तर विज्ञानात विलक्षण योगदान देत आहे. AMU मधील त्यांचा सन्मान दर्शवितो की खरी प्रतिभा आणि वैज्ञानिक कामगिरी कधीही मर्यादा किंवा भेदभावाने मर्यादित असू शकत नाही.
ही बातमी वाचा: