Raju Shetti on GST : वस्तू आणि सेवा कर (GST) मधील बदल 18 जुलै 2022 पासून देशभरात लागू झाले आहेत. त्याचा थेट परिणाम सर्वसामान्यांच्या खिशावर होणार आहे. नवीन दर लागू झाल्याने अनेक जीवनावश्यक वस्तू महाग झाल्या आहेत. त्यामुळे महागाईमध्ये होरपळत असलेल्या जनतेचा आणखी एक दणका बसला आहे. देशभरात कडाडून विरोध होत असतानाही मोदी सरकारकडून नेहमीप्रमाणे आपला निर्णय रेटताना अधिसूचनाही काढली आहे. 


या निर्णयावरून स्वाभिमानी शेतकरी संघटनेचे अध्यक्ष राजू शेट्टी यांनी मोदी सरकावर हल्ला चढवला आहे. त्यांनी सोशल मीडियात पोस्ट करत म्हटले आहे की, पेट्रोल, डिझेल गॅस महाग, शिक्षण आवाक्याबाहेर, दवाखाना परडवत नाही, तेल, मीठ, चटणी, तांदूळ, डाळ, दही साखर,  वह्या पुस्तके साऱ्यांनाच जीएसटी.. आता स्वस्त आहे फक्त मरण त्याला केव्हा लावता जीएसटी? असा बोचरा  त्यांनी केला आहे. 



दरम्यान, केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या GST परिषदेने आपल्या शेवटच्या बैठकीत कॅन केलेला किंवा पॅकेज केलेले आणि लेबल केलेले (फ्रोझन वगळता) मासे, दही, पनीर, लस्सी, मध, कोरडे मखना, कोरडे सोयाबीन, वाटाणे, गहू आणि इतर उत्पादनांना मान्यता दिली. तृणधान्ये आणि मुरमुऱ्यावर पाच टक्के जीएसटी लावण्याचा निर्णय घेतला. तथापि, उघड्यावर विकल्या जाणार्‍या अनब्रँडेड उत्पादनांवर जीएसटी सूट कायम राहील.


अर्थ मंत्रालयाने सोमवारी प्री-पॅकेज केलेल्या आणि लेबल केलेल्या उत्पादनांवरील जीएसटी दरासंबंधी एक FAQ (वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न) जारी केले, ज्यामध्ये त्यावरील प्रश्नांची उत्तरे देण्यात आली आहेत.


काय महाग झाले?


1. आटा, पनीर, लस्सी आणि दही यांसारखे प्री-पॅकेज केलेले आणि लेबल केलेले खाद्यपदार्थ महाग होतील. मध, सुका मखना, कोरडे सोयाबीन, वाटाणे, गहू आणि इतर तृणधान्ये आणि तांदूळ यांसारखी उत्पादनेही महाग होतील. प्री-पॅकेज केलेले, लेबल केलेले दही, लस्सी आणि पनीरवर 5 टक्के जीएसटी लागेल. चणे, बगॅस, तांदूळ, मध तृणधान्ये, मांस, मासे यांचाही यात समावेश आहे.


2. टेट्रा पॅक आणि बँकेद्वारे चेक जारी केल्यावर  18 टक्के GST अॅटलससह नकाशे आणि चार्टवर आणि 12 टक्के GST लागू होईल.


3. 'प्रिंटिंग/ड्रॉइंग इंक', धारदार चाकू, पेपर कटिंग चाकू आणि 'पेन्सिल शार्पनर', एलईडी दिवे, ड्रॉइंग आणि मार्किंग उत्पादनांवरील कर 18 टक्के करण्यात आला आहे. सोलर वॉटर हीटर्सवर आता 12 टक्के जीएसटी लागणार आहे, जो पूर्वी 5 टक्के कर होता.


4. रू. 5,000 पेक्षा जास्त भाड्याने घेतलेल्या हॉस्पिटलच्या खोल्यांवर देखील GST भरावा लागेल. याशिवाय दररोज 1,000 रुपयांपेक्षा कमी भाड्याने असलेल्या हॉटेलच्या खोल्यांवर 12 टक्के दराने कर आकारण्याचे सांगण्यात आले आहे.


5. बागडोगरा ते ईशान्येकडील राज्यांच्या हवाई प्रवासावर जीएसटी सूट आता फक्त 'इकॉनॉमी' श्रेणीतील प्रवाशांनाच मिळणार आहे.


जीएसटी कुठे कमी झाला?


1. रोपवे आणि काही सर्जिकल उपकरणे तसेच प्रवाशांच्या वाहतुकीवरील कराचा दर 5 टक्के करण्यात आला आहे. पूर्वी तो 12 टक्के होता.


2. मालाच्या वाहतुकीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या ट्रक, वाहनांवर इंधन खर्चाचा समावेश होतो, सध्याच्या 18 टक्क्यांऐवजी आता 12 टक्के जीएसटी लागू होईल.


इतर महत्वाच्या बातम्या