Operation Sindoor : ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान, भारतीय हवाई दलाने (IAF) हवाई संरक्षण प्रणालीने पाकिस्तानचे PL-15E क्षेपणास्त्र नष्ट केले. हे क्षेपणास्त्र चायना मेड होते. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, फाइव्ह आयज देशांव्यतिरिक्त (अमेरिका, युके, ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा, न्यूझीलंड), फ्रान्स आणि जपान या क्षेपणास्त्राच्या अवशेषांची चौकशी करू इच्छितात, जेणेकरून ते शोधू शकतील की चीनने ते बनवण्यासाठी कोणत्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे. 9 मे रोजी पंजाबच्या होशियारपूर जिल्ह्यातील एका शेतातून PL-15E क्षेपणास्त्राचे तुकडे सापडले. त्यानंतर, 12 मे रोजी, हवाई दलाने पत्रकार परिषदेत प्रथमच त्याचा अवशेष दाखवला.
पहिल्यांदाच PL-15E क्षेपणास्त्र वापरले
भारतीय हवाई दलाच्या अधिकाऱ्याच्या मते, पाकिस्तानने JF-17 लढाऊ विमानातून चिनी बनावटीचे PL-15E क्षेपणास्त्र डागले. परंतु ते हवेतच निरुपयोगी ठरले, ज्यामुळे ते त्याच्या लक्ष्यापर्यंत पोहोचू शकले नाही. वृत्तांनुसार, पीएल-15E क्षेपणास्त्राचा वापर पहिल्यांदाच एखाद्या संघर्षात झाला आहे. पीएल-15E क्षेपणास्त्राच्या प्रगत तंत्रज्ञानामुळे आणि लांब पल्ल्याच्या पल्ल्यामुळे, ग्लोबल टाईम्स आणि चिनी संरक्षण विश्लेषक सारखे चिनी सरकारी माध्यमे पाश्चात्य देशांसाठी आणि भारतीय लढाऊ विमानांसाठी आव्हान असल्याचे म्हणत आहेत.
कोणती महत्त्वाची माहिती मिळू शकते?
वृत्तांनुसार, जर भारताला सापडलेले तुकडे अबाधित असतील तर त्यांच्याकडून खूप महत्वाची माहिती मिळू शकते. जसे की, क्षेपणास्त्राचा रडार कसा काम करतो (रडार सिग्नेचरद्वारे), त्याची मोटर कशी बनवली जाते (मोटर स्ट्रक्चरद्वारे), क्षेपणास्त्राचे मार्गदर्शन करणारी तंत्रज्ञान (मार्गदर्शन प्रणालीद्वारे), एईएसए रडार (म्हणजेच अॅक्टिव्ह इलेक्ट्रॉनिकली स्कॅन केलेले अॅरे) बद्दल अनेक महत्वाच्या गोष्टी देखील जाणून घेता येतात.
अमेरिकेपासून जपानपर्यंत, लोक ढिगाऱ्यात रस घेत आहेत
- फाईव्ह आय असलेले देश: हे पाच देश (अमेरिका, ब्रिटन, ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा, न्यूझीलंड) गुप्तचर माहिती शेअर करतात. पीएल-15E ढिगाऱ्याची तपासणी करून त्यांना चीनची प्रगत क्षेपणास्त्र तंत्रज्ञान समजून घ्यायची आहे.
- फ्रान्स : PL-15E क्षेपणास्त्र फ्रान्सच्या राफेल जेटमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या उल्का क्षेपणास्त्राशी स्पर्धा करेल असे मानले जाते. फ्रान्सला या क्षेपणास्त्राचे रडार सिग्नेचर, मोटर स्ट्रक्चर आणि मार्गदर्शन तंत्रज्ञान समजून घ्यायचे आहे.
- जपान: इंडो-पॅसिफिक प्रदेशात चीनच्या वाढत्या आक्रमकतेमुळे, जपानला त्यांची क्षेपणास्त्र संरक्षण प्रणाली अपग्रेड करायची आहे.
- हे सर्व देश रिव्हर्स इंजिनिअरिंगद्वारे PL-15E क्षेपणास्त्राचे रडार, मोटर, मार्गदर्शन प्रणाली आणि सक्रिय इलेक्ट्रॉनिकली स्कॅन केलेले अॅरे (AESA) रडार तंत्र समजून घ्यायचे आहेत.
पाकिस्तानच्या JF-17 मधून हे क्षेपणास्त्र डागण्यात आले
भारतावर हल्ला करण्यासाठी पाकिस्तानने या चिनी क्षेपणास्त्राचा वापर केला होता असे भारतीय हवाई दलाचे एअर मार्शल ए.के. भट्टी यांनी 12 मे रोजी सांगितले होते. हे क्षेपणास्त्र पाकिस्तानी JF-17 लढाऊ विमानातून डागण्यात आले होते. ते भारताच्या S-400 आणि स्वदेशी आकाश अॅरो हवाई संरक्षण प्रणालीने नष्ट केले. त्यावेळी एअर मार्शल ए.के. भट्टी म्हणाले होते की आमचे स्वदेशी आकाश क्षेपणास्त्र आणि S-400 प्रणाली दाखवून देते की भारत कोणत्याही हवाई धोक्याला प्रत्युत्तर देण्यास सक्षम आहे.
चीनच्या PL-15E विरुद्ध इतर क्षेपणास्त्रे
उल्का (फ्रान्स): उल्कामध्ये घन-इंधन रॅमजेट इंजिन वापरले जाते, ज्यामुळे ते 4 Mach (सुमारे 4800 किमी) चा वेग देते. उल्काची श्रेणी 200 किलोमीटरपेक्षा जास्त आहे. हे क्षेपणास्त्र सक्रिय रडार सीकर तंत्राने सुसज्ज आहे. तथापि, PL-15E ची लांब पल्ल्याची आणि AESA तंत्रामुळे ते उल्कापेक्षा अधिक धोकादायक बनते. AIM-260 JATM (अमेरिका): PL-15E ला प्रतिसाद म्हणून अमेरिका AIM-260 विकसित करत आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, हे क्षेपणास्त्र 200 किमी पर्यंतच्या रेंजपर्यंतच्या लक्ष्यांवर मारा करण्यास सक्षम असेल. यासोबतच, त्याचा वेग 5 Mach (6000 किमी) पर्यंत असेल. तथापि, याबद्दल अद्याप कोणतीही अधिकृत माहिती देण्यात आलेली नाही.
PL-17 (चीन): हे पुढील पिढीचे क्षेपणास्त्र आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, या क्षेपणास्त्रात सक्रिय इलेक्ट्रॉनिकली स्कॅन केलेले अॅरे (AESA) रडार सीकर असेल. यात एआय-आधारित नेव्हिगेशन सिस्टम असेल आणि 400 किमी पर्यंतच्या रेंजपर्यंतच्या लक्ष्यांवर मारा करण्याची क्षमता असेल. हे क्षेपणास्त्र 6 मॅक (7200 किमी) वेगाने लक्ष्यांवर मारा करण्यास सक्षम असेल. अॅस्ट्रा एमके-2 (भारत): हे बियाँड व्हिज्युअल रेंज (बीव्हीआर) हवेतून हवेत मारा करणारे क्षेपणास्त्र आहे. त्याची रेंज 150-160 किमी आहे. या क्षेपणास्त्रात ड्युअल-पल्स सॉलिड रॉकेट मोटर आहे. यासोबतच, त्यात प्रगत एईएसए रडार सीकर आणि टू-वे डेटा लिंक सारखी वैशिष्ट्ये आहेत.
इतर महत्वाच्या बातम्या