Faridabad Al-Falah University: राजधानी नवी दिल्लीमध्ये सोमवारी संध्याकाळी दिल्लीतील लाल किल्ल्याजवळ (Red Fort) झालेल्या स्फोटात 12 जणांचा मृत्यू झाला. हा दहशतवादी हल्ला असल्याचे केंद्र सरकारने जाहीर केल्यानंतर पोलिस तपासात फरिदाबादच्या अल-फलाह विद्यापीठाशी (Faridabad’s Al-Falah University) संबंधित असलेल्या डॉक्टरांच्या गटाचा माग लागला. स्फोटात वापरलेली i20 कार डॉ. उमर उन नबी (Dr Umar Un Nabi) चालवत होता. त्याचे नाव जम्मू आणि काश्मीर (J&K), हरियाणा आणि उत्तर प्रदेशमध्ये (UP) कार्यरत असलेल्या एका मोठ्या नेटवर्कशी जोडले गेले. पोलिस तपासात हे दहशतवादी मॉड्यूल पाकिस्तान-समर्थित जैश-ए-मोहम्मद (Jaish-e-Mohammed) सारख्या संघटनांच्या हँडलर्सच्या संपर्कात होते. तुर्कीच्या 'उकासा' (Ukasa) नावाच्या हँडलरने हे षड्यंत्र रचल्याचा गुप्तचर अधिकाऱ्यांचा संशय आहे. या दहशतवादी गटाने मोठे हल्ले करण्याची योजना आखली होती, ज्यासाठी IEDs आणि असॉल्ट रायफल्सचा वापर केला जाणार होता.
दिल्लीतील कार स्फोट हा त्या चार-टप्प्यांमधील योजनेची फक्त सुरुवात होती. दिल्ली स्फोटाचा तपास आता हरियाणा, जम्मू आणि काश्मीर आणि उत्तर प्रदेशपर्यंत विस्तारला आहे. अनेक एजन्सी निधीचे मार्ग (funding routes), पुरवठादार आणि संभाव्य परदेशी दुवे (foreign links) शोधण्यासाठी काम करत आहेत. अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे की फरिदाबादमध्ये हा साठा शोधल्यामुळे राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रातील (NCR) संभाव्य मोठा हल्ला टळला आहे.
दिल्ली स्फोट आणि विद्यापीठाचा संबंध (The Delhi Blast and University Connection)
आरोपी डॉक्टर आणि त्यांची भूमिका (Accused Doctors and Their Roles)
अल-फलाह विद्यापीठातील तीन वैद्यकीय प्राध्यापक (medical professors) तपासणीच्या केंद्रस्थानी आहेत:
1. उमर उन नबी (Umar Un Nabi)
2. मुझम्मिल अहमद गनाई (Muzammil Ahmad Ganaie)
3. शाहीन सईद (Shaheen Sayeed)
हे तिघेही वैद्यकीय (MBBS) विद्यार्थ्यांना शिकवत होते.
या तिघांनी पाकिस्तान-आधारित दहशतवादी संघटनांशी (Pakistan-based terror outfits) जोडलेल्या कट्टरपंथी नेटवर्कला मदत केल्याचा संशय आहे. डॉ. मुझम्मिल गनाई (Muzammil Ganaie) आणि डॉ. शाहीन सईद (Shaheen Sayeed) यांना अटक करण्यात आली आहे.
स्फोटक साठा आणि गुप्त ठिकाणे (Explosive Cache and Secret Locations)
या प्रकरणाला मोठे वळण तेव्हा मिळाले, जेव्हा पोलिसांनी डॉ. मुझम्मिलशी संबंधित असलेल्या दोन भाड्याच्या खोल्यांमधून जवळपास 2900 किलो अमोनियम नायट्रेट (ammonium nitrate) आणि इतर स्फोटक साहित्य (explosive materials) जप्त केले. या साठ्यासोबत तपासकर्त्यांना असॉल्ट रायफल्स, पिस्तूल, मॅगझीन, टायमर, रिमोट आणि वॉकी-टॉकीज देखील सापडले.
• जप्त केलेल्या साहित्यामध्ये 20 लाख रुपये रोख रक्कम आणि 20 क्विंटल NPK खत (NPK fertilizer) देखील होते.• अल-फलाह विद्यापीठापासून काही किलोमीटरच्या अंतरावर असलेल्या फरिदाबादमधील धुज (Dhauj) आणि फतेहपूर तागा (Fatehpur Taga) ही दोन गावे या छाप्यांचे केंद्रबिंदू ठरली.• डॉ. मुझम्मिलविनम्र आणि शांत स्वभावाचा होता. ज्यामुळे त्यांनी अनेक आठवडे शेकडो किलो रसायनांची शांतपणे वाहतूक केली तरी शेजाऱ्यांना संशय आला नाही.• स्फोटकांचा काही भाग विद्यापीठाच्या मशिदीत नमाजचे नेतृत्व करणाऱ्या मौलवी (cleric) मोहम्मद इस्तकच्या (Mohd Istaq) साध्या घरात लपवून ठेवला होता. इस्त यांनी एक खोली डॉ. मुझम्मिल यांना भाड्याने दिली होती. या घरात 358 किलो अमोनियम नायट्रेट सापडले.अल-फलाह विद्यापीठाची पार्श्वभूमी (Al-Falah University Background)• अल-फलाह विद्यापीठाची स्थापना 1997 मध्ये अभियांत्रिकी महाविद्यालय (engineering college) म्हणून झाली.• 2014 मध्ये UGC कडून त्याला विद्यापीठाचा दर्जा मिळाला.• हे विद्यापीठ 70 एकरच्या कॅम्पसमध्ये पसरले असून तेथे वैद्यकीय, फार्मसी आणि निमवैद्यकीय विज्ञानाचे (medicine, pharmacy, and paramedical sciences) अभ्यासक्रम चालवले जातात.• विद्यापीठात 800 हून अधिक बेड असलेले सुपर-स्पेशालिटी हॉस्पिटल आहे, जे एमबीबीएस विद्यार्थ्यांसाठी अध्यापन आणि प्रशिक्षण केंद्र म्हणून काम करते.• हे विद्यापीठ दिल्लीच्या ओखला येथे नोंदणीकृत असलेल्या अल-फलाह चॅरिटेबल ट्रस्टद्वारे (Al-Falah Charitable Trust) चालवले जाते.• कुलगुरू (Chancellor) जवाहर अहमद सिद्दीकी (Jawahar Ahmed Siddiqui) यांच्या नेतृत्वाखाली हे कार्य करते.• विद्यापीठाला कधीकधी अरब देशांकडून (Arab countries) देणग्या मिळतात, ज्याची चौकशी आता अधिकारी करत आहेत.
विद्यापीठाचे स्पष्टीकरण (University Clarification and Response)
• दोन डॉक्टरांना (मुझम्मिल गनाई आणि शाहीन सईद) अटक झाल्यानंतर अल-फलाह विद्यापीठाने एक अधिकृत निवेदन जारी केले, ज्यात या घटनेला अत्यंत त्रासदायक म्हटले.• कुलगुरू डॉ. भूपिंदर कौर आनंद (Dr. Bhupinder Kaur Anand) यांनी सांगितले की, व्यावसायिक नोकरीपलीकडे विद्यापीठाचा आरोपींशी कोणताही संबंध नाही आणि ते चालू असलेल्या तपासाला पूर्ण सहकार्य करत आहेत.• विद्यापीठाने स्फोट आणि तपास सुरू असलेल्या दहशतवादी कृत्यांचा जाहीरपणे निषेध केला आहे, तसेच त्यांनी "आम्ही राष्ट्रासोबत एकजुटीने उभे आहोत आणि शांतता आणि सुरक्षेसाठी आमच्या वचनबद्धतेची पुष्टी करतो" असे म्हटले.• विद्यापीठाने कॅम्पसमध्ये कोणतेही रासायनिक किंवा स्फोटक साहित्य कधीही साठवले गेले नव्हते आणि सर्व प्रयोगशाळा कठोर सुरक्षा आणि नैतिक मानकांनुसार (strict safety and ethical standards) कार्यरत असल्याचे म्हटले आहे.
इतर महत्वाच्या बातम्या