Summer Heat : यंदा मार्च महिन्यातच राज्यातील (Maharashtra) 33 जणांना उष्माघाताचा (Heat Stroke) फटका बसला आहे. उष्मघाताच्या पार्श्वभूमीवर आरोग्य विभागाकडून (Health Department) सावधानतेचा इशारा देण्यात आला आहे. मिळालेल्या माहितीनुसार विदर्भातील अनेक जिल्ह्यात पारा 40 अंशांच्या पुढे गेल्याचं समोर आलंय. तर चंद्रपूरसह विदर्भात दोन दिवस उष्णतेच्या लाटेचा (Heat Wave) अंदाज देण्यात आला आहे.
ताप, चक्कर, उलटीचा त्रास
छत्रपती संभाजीनगमध्ये उष्माघाताचे 100 रुग्ण आढळले असून छत्रपती संभाजीनगरमध्ये पारा 39 अंशावर पोहचलाय. तर चंद्रपूरसह विदर्भात दोन दिवस उष्णतेच्या लाटेचा अंदाज सांगण्यात आला आहे. लोकसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर उमेदवारांकडून सकाळच्या सत्रात प्रचारावर भर देण्यात आला आहे. अशा उन्हात ताप, चक्कर, उलटीचा त्रास, डोखेदुखी जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घेण्याचं आवाहन करण्यात आलं आहे.
विदर्भातील अनेक जिल्ह्यात पारा 40 अंशांच्या पुढे
छत्रपती संभाजीनगरमध्ये पारा 39 अंशावर पोहोचलाय. उष्णतेच्या लाटेमुळे उष्माघाताच्या रुग्णांमध्ये वाढ होतेय. छत्रपती संभाजीनगरच्या मनपा आरोग्य केंद्रात 40, खासगी रुग्णालयांमध्ये 50 असे जवळपास 100 उष्माघाताच्या रुग्णांवर रुग्णालयात उपचार सुरु आहेत. चंद्रपूरसह विदर्भातील काही भागात पुढचे दोन दिवस उष्णतेची लाट राहण्याचा इशारा देण्यात आलाय. सध्या विदर्भातील पारा 40 अंशावर पोहोचलाय. तर मुंबई महानगर प्रदेश परिसरातही उष्णतेच्या लाटेचा अंदाज आहे. कमाल तापमान 40 अंशावर जाण्याची शक्यता आहे. तर मुंबईलगतच्या ठाणे आणि पालघर जिल्ह्यातही कमाल तापमान 40 अंशांवर जाण्याची चिन्ह आहेत. तर कल्याणमधील तापमान 42 अंश सेल्सिअसवर जाण्याचा अंदाज आहे. आज आणि उद्या उष्णतेची लाट कायम राहण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे आवश्यक ती काळजी घेण्याचं आवाहन करण्यात आलं आहे.
उन्हाळ्यात उष्माघात कसा टाळायचा? उष्माघाताची कारणे, लक्षणे आणि प्रतिबंधात्मक उपाय काय?
देशातील अनेक राज्यांमध्ये उष्णतेच्या लाटेमुळे जनजीवन कठीण झाले आहे. उन्हाळ्यात उष्माघात किंवा उष्माघाताचा धोका असतो. उष्माघात किंवा उष्माघात म्हणजे काय? त्याची कारणे, लक्षणे आणि उपाय काय आहेत? याबद्दल जाणून घ्या..
उष्माघात म्हणजे काय?
उष्माघात किंवा सन स्ट्रोक याला सामान्य भाषेत 'सनस्ट्रोक' म्हणतात. जेव्हा तुमचे शरीर तापमान नियंत्रित करू शकत नाही तेव्हा असे होते. उष्माघात झाल्यास शरीराचे तापमान झपाट्याने वाढते आणि ते कमी करता येत नाही. जेव्हा एखाद्याला उष्माघात होतो तेव्हा शरीरातील घामाची यंत्रणा देखील बिघडते. तसेच त्या व्यक्तीला अजिबात घाम येत नाही. तुम्हाला उष्माघाताचा त्रास होत असल्यास, शरीराचे तापमान 10 ते 15 मिनिटांत 106°F किंवा त्याहून अधिक पोहोचू शकते. यावर वेळीच उपचार न केल्यास मृत्यू किंवा अवयव निकामी होऊ शकतात.
उष्माघाताची लक्षणे
उष्माघाताची लक्षणे आढळून आल्यास त्याच्या उपचारात वेळेवर मदत मिळू शकते. त्यामुळे उष्माघाताची सर्व लक्षणे जाणून घ्या
डोकेदुखी
स्मृतिभ्रंश
उच्च ताप
शुद्ध हरवणे
मानसिक त्रास
उलट्या
त्वचेवर लालसरपणा
वाढलेली हृदय गती
त्वचा कोरडी होणे
उष्माघात कसा होतो?
खूप उष्ण ठिकाणी जास्त वेळ राहिल्याने उष्माघात किंवा उष्माघात होऊ शकतो. जर कोणी अचानक थंड वातावरणातून उष्ण ठिकाणी गेले तर उष्माघाताची शक्यताही वाढते. उष्माघाताचे मुख्य कारण उष्ण हवामानात जास्त व्यायाम हे देखील आहे. पुरेसे पाणी न पिल्याने उन्हाळ्यात जास्त घाम येतो. जर कोणी जास्त प्रमाणात मद्यपान केले तर शरीराचे तापमान नियंत्रित करण्याची क्षमता गमावते. हे देखील उष्माघाताचे कारण असू शकते.उन्हाळ्यात घाम आणि हवा जाऊ देत नाही असे कपडे घातले तर उष्माघाताचा धोकाही वाढू शकतो.
उष्माघातावर उपाय
एखाद्याला उष्माघाताचा झटका आला आणि त्यावर वेळीच उपचार न केल्यास काही गंभीर समस्या उद्भवू शकतात, ज्यात अवयव निकामी होणे, मृत्यू होणे यांचा समावेश होतो. जर कोणाला उष्माघाताचा त्रास होत असेल तर तो लगेच खाली नमूद केलेल्या सुरुवातीच्या पद्धतींचा अवलंब करू शकतो.
सनस्ट्रोकचा त्रास असलेल्या व्यक्तीला उन्हात ठेवू नका.
अंगावरील कपडे कमी करा
हवा आत येऊ द्या.
शरीर थंड करण्यासाठी कुलर किंवा पंख्यामध्ये बसा.
थंड पाण्याने आंघोळ करा
थंड पाण्याने कपड्याने शरीर पुसून टाका
डोक्यावर थंड बर्फ किंवा पाण्याने ओलावलेला कापड ठेवा.
थंड पाण्यात भिजवलेला टॉवेल डोके,मान,बगल आणि कंबरेवर ठेवा.
या सुरुवातीच्या उपायांनंतरही शरीराचे तापमान कमी होत नसेल तर ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा.