World No Tobacco Day 2024 : भारतात अनेक जण तंबाखूचे सेवन करतात. पण हे वेळीच थांबवले नाही, तर जीवघेण्या आजारांना तुम्ही बळी पडू शकता. एका अभ्यासानुसार दरवर्षी जगभरात 80 लाखांहून अधिक लोकांचा तंबाखूच्या सेवनामुळे मृत्यू होतो. जागतिक तंबाखू विरोधी दिन दरवर्षी 31 मे रोजी साजरा केला जातो. ज्याचा उद्देश लोकांना तंबाखू सेवनाच्या धोक्यांची जाणीव करून देणे हा आहे. तंबाखू आरोग्यासाठी अत्यंत हानिकारक आहे. त्यामुळे तोंड, घसा, फुफ्फुस आणि मूत्रपिंडाचा कर्करोग होण्याची शक्यता वाढते. मात्र, काही पद्धतींचा अवलंब करून तंबाखू सहज सोडता येते.


 


तंबाखूमध्ये असलेले निकोटीन आरोग्यासाठी अत्यंत हानिकारक


एका अभ्यासानुसार तंबाखूमध्ये असलेले निकोटीन हे आरोग्यासाठी अत्यंत हानिकारक आहे आणि त्यामुळे कर्करोगही होऊ शकतो. तंबाखू चघळणे असो किंवा धुम्रपान, यामध्ये असलेल्या कार्सिनोजेनिक घटकांचा शरीरावर वाईट परिणाम होतो. तंबाखूचे सेवन करणारे बहुतेक लोक त्यांचे तोंड पूर्णपणे उघडू शकत नाहीत. याच्या सेवनामुळे तोंडाच्या आतील दोन्ही बाजूंनी पांढऱ्या रेषा तयार होणे हे कर्करोगाचे लक्षण आहे. याकडे वेळीच लक्ष न दिल्यास ते गंभीर स्वरूप धारण करू शकते.


 


हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकचा धोका


एका वृ्त्तवाहिनीने घेतलेल्या मुलाखतीनुसार पेडियाट्रिक डॉ. दिनेश पेंढारकर सांगतात, तंबाखूचा शरीरावर खोल आणि हानिकारक प्रभाव पडतो, जवळजवळ प्रत्येक अवयवावर परिणाम होऊ शकतो. जेव्हा तंबाखू ओढली जाते किंवा सिगारेटवाटे शरीरात घेतली जाते, तेव्हा निकोटीन, टार आणि कार्बन मोनॉक्साईड सारखी हजारो हानिकारक रसायनं शरीरात प्रवेश करतात. निकोटीन हा अत्यंत हानिकारक पदार्थ रक्तवाहिन्या आकुंचन पावतो, रक्तदाब वाढवतो. त्यामुळे हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोक यांसारख्या हृदयविकाराचा धोका वाढतो. याव्यतिरिक्त, तंबाखूच्या धुरात उपस्थित असलेल्या टारमध्ये कार्सिनोजेन्स असतात जे फुफ्फुसाच्या ऊतींना नुकसान करतात, ज्यामुळे फुफ्फुसाचा कर्करोग होऊ शकतो. तंबाखूमुळे होणारा हा सर्वात सामान्य कर्करोग आहे.


 


तंबाखूचे धूररहित उत्पादनांद्वारे सेवन म्हणजे धोक्याची घंटा..!


यात जळलेल्या उत्पादनांचा समावेश आहे. हे चावून किंवा चोखून खाल्ले जातात. तिसरा पर्याय म्हणजे नाकातून वास घेणे. यामुळे ते तोंडातून किंवा नाकातून थेट शरीरात जाते. धूरविरहित तंबाखूमध्ये निकोटीन, आर्सेनिक, शिसे आणि फॉर्मल्डिहाइड सारखी घातक रसायने असतात. धूरविरहित तंबाखू उत्पादनांमध्ये हानिकारक रसायनांची पातळी धूम्रपानाच्या तुलनेत किंचित कमी आहे, परंतु याचा अर्थ असा नाही की ही उत्पादने धूम्रपानासाठी सुरक्षित पर्याय आहेत.


 


विविध कर्करोगांचा धोका


फुफ्फुसाशिवाय तंबाखूच्या सेवनामुळे तोंड, घसा, पोट, पोट, मूत्राशय आणि गर्भाशयासारखे इतर कर्करोग देखील होऊ शकतात. याशिवाय, तंबाखूच्या धुरामुळे श्वसनसंस्था कमकुवत होते, ज्यामुळे क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी डिसीज (सीओपीडी), क्रॉनिक ब्रॉन्कायटिस आणि एम्फिसीमा यांसारख्या आजारांची शक्यता वाढते. एवढेच नाही तर तंबाखूच्या सेवनाने रोगप्रतिकारशक्तीही कमकुवत होते, ज्यामुळे व्यक्ती सहजपणे संसर्गाचा बळी ठरू शकते.


'या' जीवघेण्या आजारांचा धोका वाढतो


तोंड, घसा, फुफ्फुस, स्वरयंत्र, मूत्राशय, मूत्रपिंड, स्वादुपिंड कर्करोग.


तंबाखूच्या सेवनामुळे ब्रॉन्कायटिस आणि एम्फिसीमासारखे श्वसनाचे आजार होऊ शकतात.


इरेक्शनची समस्या वाढते.


हृदयविकाराचा झटका किंवा पक्षाघाताचा धोका.


हिरड्यांचा रंग गडद होऊ लागतो आणि दातांवरील पकड कमी होऊ लागते, त्यामुळे दात कमकुवत होऊ लागतात.


तोंडातून खूप दुर्गंधी येत राहते.


तोंडात पांढरे पुरळ तयार होणे, जे गाल, हिरड्या, ओठ किंवा जिभेच्या कर्करोगात बदलू शकते.


गर्भधारणेदरम्यान तंबाखूचा वापर केल्यास बाळाचा अकाली मृत्यू होऊ शकतो. शिवाय, यामुळे मुलाचा जीवही धोक्यात येतो.


निकोटीनमुळे रक्तदाब वाढणे, हृदयाचे अनियमित ठोके यांसारख्या समस्या दिसू शकतात. ज्यामुळे एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यूही होऊ शकतो.


तंबाखूमुळे होणारे धोके टाळण्यासाठी तंबाखूजन्य पदार्थांच्या वापराबाबत नियम अधिक मजबूत करण्याची गरज आहे.


विशेषतः अल्पवयीन मुलांसाठी. लोकांना तंबाखू सेवन, विशेषत: स्मोकिंगच्या धोक्यांची जाणीव करून देण्यासाठी जनजागृती मोहिमांची गरज आहे.


 


हेही वाचा>>>


Health : भर उन्हातून घरी आल्यावर तुम्हीही फ्रीजमधील थंड पाणी पिता? तर सावधान! आरोग्याला होणारे नुकसान जाणून घ्या


 


(टीप : वरील सर्व गोष्टी माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही. )