Chaitra Navratri 2024 : आज (12 एप्रिल) चैत्र नवरात्रीचा (Chaitra Navratri) चौथा दिवस आहे. नवरात्रीच्या काळात देवीच्या पूजेबरोबरच देवीच्या पौराणिक मंदिरात जाऊन तिची पूजा केली जाते. मथुरा हे श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आहे, येथे श्रीकृष्णाची असंख्य मंदिरे आहेत. श्री कृष्णाबरोबरच देवीच्या 51 शक्तिपीठांपैकी एक असलेल्या देवी कात्यायनीचे मंदिरही याच परिसरात आहे. नवरात्रीच्या दिवसात येथे देवीचे भक्त मोठ्या संख्येने येतात. जाणून घ्या या मंदिराशी संबंधित काही खास गोष्टी...
देवी भागवतांसह इतर अनेक ग्रंथांमध्येही कात्यायनी शक्तीपीठाचा उल्लेख आहे. या मंदिर परिसरात देवी सतीचे केस पडले होते असे मानले जाते. नवरात्रीच्या सहाव्या दिवशी या मंदिरात जाण्याचे विशेष महत्त्व आहे. कात्यायनी मंदिराचा इतिहास हजारो वर्षांचा आहे. द्वापार काळातील अनेक कथाही या मंदिराशी संबंधित आहेत.
श्रीकृष्णाला पती म्हणून प्राप्त व्हावे म्हणून गोपींनी केली कात्यायनीची पूजा
पौराणिक कथेनुसार, द्वापर युगात श्रीकृष्णाचा अवतार झाला तेव्हा, गोकुळातील गोपी, वृंदावन यांना श्रीकृष्ण आपला पती म्हणून हवा होता. गोपींनी आपली इच्छा पूर्ण करण्यासाठी देवी कात्यायनी मंदिरात विशेष पूजा केली. गोपींच्या उपासनेने देवी प्रसन्न होते आणि त्यांच्या मनोकामना पूर्ण करण्याचे वरदानही दिले होते, असे मानले जाते.
काही काळानंतर, एके दिवशी, श्रीकृष्णाची परीक्षा घेण्यासाठी, भगवान ब्रह्मदेवाने गोकुळ-वृंदावनातील सर्व गोपाळांचे अपहरण केले आणि त्यांना आपल्या ब्रह्मलोकात नेले. श्रीकृष्णाला ब्रह्माजींची योजना समजली. सर्व गोपाळ ब्रह्मलोकातून गोकुळ-वृंदावनात परत येईपर्यंत श्रीकृष्ण गोपाळांचे रूप घेऊन सर्व गोपींचे पती म्हणून त्यांच्यासोबत राहिले. अशा प्रकारे देवी कात्यायनीने गोपींना दिलेले वरदान पूर्ण झाले. श्रीकृष्णाने ब्रह्माजींचा अहंकार दूर केला आणि सर्व गोपाळांना ब्रह्मलोकातून गोकुळ-वृंदावनात आणले.
अशा प्रकारे शक्तीपीठांची स्थापना झाली
देवीची 51 शक्तीपीठे देवी सतीशी संबंधित आहेत. पौराणिक कथेनुसार, देवी सतीने दक्ष प्रजापतीच्या यज्ञकुंडात उडी मारून आपल्या देहाचा त्याग केला होता. यानंतर भगवान शिव देवी सतीचे शरीर घेऊन ब्रह्मांडात फिरत होते. त्या वेळी भगवान विष्णूने देवी सतीचे सुदर्शन चक्राने 51 तुकडे केले होते, जेणेकरून शिवाची सतीशी असलेली आसक्ती तुटली जाईल. देवी सतीच्या शरीराचे तुकडे आणि दागिने जिथे पडले तिथे तिथे शक्तीपीठांची स्थापना झाली.
देवी कात्यायनी मंदिर कोठे आहे?
कात्यायनी शक्तीपीठ उत्तर प्रदेशातील मथुरेजवळ वृंदावन येथे आहे. मथुरेपासून वृंदावन सुमारे 10 किमी आहे. मथुरा हे देशातील सर्व प्रमुख शहरांशी रेल्वे आणि रस्त्याने जोडलेले आहे.
(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)
हेही वाचा: