Indrajit Bhalerao Majha Katta : केळीचे दळवाडे, पोकळ आवाडे, परी फळोनिया गाढे, रसाळ जैसे..
Continues below advertisement
संत ज्ञानेश्वर (Sant Dnyaneshwar) आणि संत एकनाथ (Sant Eknath) यांच्या साहित्यातून दिसणारे शेतकरी आणि कृषी संस्कृतीचे प्रतिबिंब यावर या विशेष वृत्तात प्रकाश टाकण्यात आला आहे. 'रात्रीन दिवस करीत असे चिंता केशवा धडवता होईल मी, पण खिरजट घोंगडे फाटक येते कैसे', या शब्दांत संत ज्ञानेश्वरांनी शेतकऱ्याच्या मनातील शाश्वत चिंता व्यक्त केली आहे. ज्ञानेश्वरीच्या तेराव्या अध्यायात 'क्षेत्र' म्हणजे शेती आणि 'क्षेत्रज्ञ' म्हणजे शेतकरी, या रूपकातून श्रीकृष्णाने अर्जुनाला अध्यात्म समजावून सांगितले आहे. तर संत एकनाथांनी शेतकऱ्याला ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांचे एकत्रित रूप म्हटले आहे. त्यांच्या मते, शेतकरी बी पेरतो तेव्हा तो ब्रह्मा असतो, पीक जपतो तेव्हा विष्णू आणि कापणी करतो तेव्हा महेश असतो. या संतांच्या लेखनातून तत्कालीन शेती आणि मराठी काव्य कसे समृद्ध झाले होते, हे स्पष्ट होते.
Continues below advertisement
JOIN US ON
Continues below advertisement