Sunita Williams : भारतीय वंशाच्या अमेरिकन अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर यांचे इंटरनॅशनल स्पेस स्टेशन (ISS) वरून परतणे पुन्हा पुढे ढकलण्यात आले आहे. नासाने मिशन क्रू -10 पुढे ढकलले आहे जे त्यांना उचलणार होते. हे मिशन 12 मार्च रोजी SpaceX च्या Falcon 9 रॉकेटवरून प्रक्षेपित केले जाणार होते. तथापि, रॉकेटच्या ग्राउंड सपोर्ट क्लॅम्प आर्ममधील हायड्रोलिक सिस्टममध्ये बिघाड झाल्यामुळे हे अभियान पुढे ढकलण्यात आले. बुच विल्मोर आणि सुनीता विल्यम्स गेल्या नऊ महिन्यांपासून ISS वर अडकून पडले आहेत. जून 20224 मध्ये ते तिथे पोहोचले. त्यांना तिथे फक्त आठवडाभर राहायचं होतं.
हे दोन्ही अंतराळवीर बोइंगच्या स्टारलाइनर अंतराळयानाद्वारे आयएसएसवर पोहोचले. हे यान सप्टेंबरमध्ये कोणत्याही क्रूशिवाय पृथ्वीवर परतले. फॉक्स न्यूजनुसार, स्टारलाइनरला हीलियम गळती झाली आणि ISS सह डॉकिंग दरम्यान स्पेसक्राफ्ट रिॲक्शन कंट्रोल थ्रस्टर्समध्ये समस्या आल्या. नासाच्या मते, प्रक्षेपणासाठी पुढील विंडो 15 मार्च भारतीय वेळेनुसार पहाटे 4:56 नंतर असेल.
मस्क यांच्या SpaceX वर परत आणण्याची जबाबदारी
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी स्पेसएक्सचे सीईओ एलोन मस्क यांना अंतराळात अडकलेल्या सुनीता विल्यम्स आणि त्यांचे सहकारी बुच विल्मोर यांना परत आणण्याचे काम दिले आहे. ट्रम्प यांनी जानेवारीमध्ये सोशल मीडियावर लिहिले होते की, मी मस्क यांना त्या दोन 'शूर अंतराळवीरांना' परत आणण्यास सांगितले आहे. त्यांना बायडेन प्रशासनाने अवकाशात सोडले आहेत. ते अनेक महिन्यांपासून स्पेस स्टेशनवर थांबले आहेत. मस्क लवकरच या कामात रुजू होणार आहे. आशा आहे की सर्वजण सुरक्षित आहेत. आम्ही तेच करू, असे मस्क यांनी उत्तरात सांगितले. हे भयंकर आहे की बायडेन प्रशासनाने त्यांना इतके दिवस तेथे सोडले आहे.
सुनीता आणि विल्मोर यांना स्पेस स्टेशनवर का पाठवण्यात आलं?
सुनीता आणि बुच विल्मोर बोइंग आणि नासाच्या संयुक्त 'क्रू फ्लाइट टेस्ट मिशन'वर गेले होते. यामध्ये सुनीता या यानाच्या पायलट होत्या. त्यांच्यासोबत आलेले बुच विल्मोर या मोहिमेचे कमांडर होते. आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात (ISS) 8 दिवसांच्या वास्तव्यानंतर दोघेही पृथ्वीवर परतणार होते. प्रक्षेपणाच्या वेळी, बोईंग डिफेन्स, स्पेस अँड सिक्युरिटीचे अध्यक्ष आणि सीईओ टेड कोलबर्ट यांनी याला अंतराळ संशोधनाच्या नवीन युगाची उत्तम सुरुवात म्हटले. अंतराळवीरांना अंतराळ स्थानकावर घेऊन जाण्याची आणि त्यांना परत आणण्याची अंतराळयानाची क्षमता सिद्ध करणे हा या मोहिमेचा मुख्य उद्देश होता.
अंतराळवीरांनाही अवकाश स्थानकावर 8 दिवसात संशोधन आणि अनेक प्रयोग करावे लागले. सुनीता आणि विल्मोर हे पहिले अंतराळवीर आहेत ज्यांना ॲटलस-व्ही रॉकेट वापरून अंतराळ प्रवासासाठी पाठवण्यात आले होते. या मोहिमेदरम्यान त्यांना अंतराळयानही हाताने उडवावे लागले. उड्डाण चाचणीशी संबंधित अनेक उद्दिष्टेही पूर्ण करायची होती.
सुनीता आणि विल्मोर इतके दिवस अंतराळात कसे अडकले?
स्टारलाइनर अंतराळ यानाला प्रक्षेपण झाल्यापासून अनेक समस्या होत्या. यामुळे 5 जूनपूर्वीही अनेक वेळा प्रक्षेपण फेल झाले होते. प्रक्षेपणानंतरही अंतराळयानामध्ये समस्या असल्याच्या बातम्या येत होत्या. नासाने सांगितले की, अंतराळयानाच्या सर्व्हिस मॉड्यूलच्या थ्रस्टरमध्ये एक लहान हीलियम गळती आहे. अंतराळ यानामध्ये अनेक थ्रस्टर्स असतात. त्यांच्या मदतीने अंतराळयान आपला मार्ग आणि वेग बदलते. हेलियम वायूच्या उपस्थितीमुळे रॉकेटवर दाब निर्माण होतो. त्याची रचना मजबूत राहते, ज्यामुळे रॉकेटला त्याच्या उड्डाणात मदत होते. प्रक्षेपणानंतर 25 दिवसांत अंतराळयानाच्या कॅप्सूलमध्ये 5 हीलियम गळती झाली. 5 थ्रस्टर्सने काम करणे थांबवले होते. अंतराळात उपस्थित असलेले क्रू आणि अमेरिकेतील ह्यूस्टनमध्ये बसलेले मिशन मॅनेजर हे दोघे मिळून ते दुरुस्त करू शकले नाहीत.