Epstein files India: अमेरिकेत कुख्यात उद्योगपती जेफ्री एपस्टीन प्रकरणाशी संबंधित गोपनीय कागदपत्रे जाहीर करण्याची कायदेशीर अंतिम मुदत आज (19 डिसेंबर) आहे. ही मुदत अमेरिकेतील न्याय विभागाला (US Department of Justice) तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी 19 नोव्हेंबर 2025 रोजी स्वाक्षरी केलेल्या कायद्यानुसार देण्यात आली आहे. या पार्श्वभूमीवर संपूर्ण जगाचे लक्ष वॉशिंग्टन डी.सी.कडे लागले आहे. वॉशिंग्टन डी.सी. हे अमेरिकेच्या ईस्टर्न टाइम झोनमध्ये येते. ईस्टर्न स्टँडर्ड टाइम (UTC-5) आणि भारतीय वेळ (UTC+5:30) यामध्ये तब्बल 10 तास 30 मिनिटांचा फरक आहे. त्यामुळे अमेरिकेत 19 डिसेंबरची अंतिम मुदत असली, तरी भारतात या फाईल्सचा परिणाम 20 डिसेंबरच्या पहाटेपर्यंत स्पष्ट होण्याची शक्यता आहे.
एपस्टीन प्रकरणात नेमकं काय जाहीर होणार आहे?
या टप्प्यात जाहीर होणाऱ्या फाईल्स या प्रामुख्याने अमेरिकेच्या न्याय विभाग आणि एफबीआयकडे असलेल्या तपास आणि खटल्यांशी संबंधित नोंदी आहेत. फेडरल न्यायालयांनी अलीकडेच सार्वजनिक करण्यास परवानगी दिलेली काही ग्रँड ज्यूरी सामग्रीही यात समाविष्ट आहे. याआधी जाहीर झालेल्या ‘एपस्टीन फाईल्स’च्या टप्प्यांमध्ये प्रामुख्याने:
- एफबीआय आणि न्याय विभागातील अंतर्गत मेमो
- प्रकरणांचे सारांश
- पीडितांचे जबाब
- आर्थिक व्यवहारांच्या नोंदी
- तसेच 2024 मधील Giuffre v. Maxwell नागरी खटल्यातील प्रतिज्ञापत्रे, ईमेल्स, फ्लाइट लॉग्स, कॅलेंडर नोंदी आणि पूरक कागदपत्रे समोर आली होती.
फोटो, व्हिडिओ आणि संवेदनशील सामग्री
आजवरच्या सर्व सार्वजनिक खुलाशांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर फोटो किंवा दृश्य सामग्री समोर आलेली नाही. जे काही फोटो बाहेर आले आहेत, ते प्रामुख्याने आधीच परिचित असलेल्या सामाजिक कार्यक्रमांमधील फोटो किंवा नागरी खटल्यांतील पुरावे आहेत. ग्रँड ज्यूरी आणि तपास यंत्रणांच्या संग्रहात संवेदनशील प्रतिमा असण्याची शक्यता असली, तरी अमेरिकेच्या कायद्यानुसार बाल लैंगिक शोषणाशी संबंधित दृश्य सामग्री सीलबंद ठेवली जाणे, किंवा फक्त मजकूर स्वरूपात वर्णन केले जाणे अपेक्षित आहे. पीडितांचे संरक्षण आणि कायदेशीर बंधने यामुळे हा मुद्दा अत्यंत संवेदनशील मानला जातो.
कोणाकोणावर परिणाम होऊ शकतो?
याआधी उघड झालेल्या कागदपत्रांमध्ये 100 ते 150 हून अधिक व्यक्तींची नावे विविध संदर्भात आली आहेत. यात अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प, बिल क्लिंटन, ब्रिटनचे प्रिन्स अँड्र्यू, बिल गेट्स, स्टीफन हॉकिंग, लिओनार्डो डिकॅप्रियो यांच्यासह अनेक राजकीय, व्यावसायिक आणि सांस्कृतिक क्षेत्रातील व्यक्तींचा समावेश आहे. मात्र, या नावांचा अर्थ गुन्हेगारी आरोप असा होत नाही. अनेक नावे फक्त संपर्क, सामाजिक भेटी, कार्यक्रमातील उपस्थिती किंवा एकदाच आलेल्या ईमेल संदर्भात नमूद आहेत. ही नेटवर्क केवळ अमेरिका किंवा युरोपपुरती मर्यादित नसून यूके, फ्रान्स, इस्रायल, गल्फ देश, कॅरिबियन आणि भारताशी संबंधित संदर्भही आंतरराष्ट्रीय माध्यमांमध्ये चर्चेत आले आहेत.
‘सेलिब्रिटी’ आकड्यांबाबतचा भ्रम
सरकारी किंवा न्यायालयीन दस्तऐवजांमध्ये किती सेलिब्रिटी असा अधिकृत आकडा नाही. माध्यमांच्या अंदाजानुसार 2024 मधील नागरी खटल्यातील यादीत सुमारे 150 नावे होती, मात्र त्यातील केवळ काही डझन व्यक्ती अत्यंत प्रसिद्ध आहेत.
नाव येणं म्हणजे दोषी ठरणं नव्हे
एपस्टीन फाईल्समधील सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे, नाव येणं आणि गुन्हा सिद्ध होणं यात फरक आहे. मात्र, शोषण, तस्करी किंवा त्यास मदत केल्याचे पुरावे आढळल्यास संबंधित व्यक्तींवर फौजदारी चौकशी, नागरी दावे आणि आंतरराष्ट्रीय दबाव येऊ शकतो.
भारताशी संबंधित उल्लेख: नेमकं काय समोर आलं आहे?
आतापर्यंत समोर आलेल्या कागदपत्रांमध्ये भारतीय नेत्यांवर लैंगिक शोषणाचे आरोप नाहीत. मात्र, अमेरिकेच्या हाऊस ओव्हरसाइट कमिटीच्या नोंदी आणि Drop Site News कडे असलेल्या सुमारे 18,000 लीक ईमेल्समधून एपस्टीन भारताशी संबंधित भू-राजकीय प्रभाव निर्माण करण्याचा प्रयत्न करत असल्याचे संकेत मिळतात.
या ईमेल्समध्ये:
- 2019 मध्ये स्टीव्ह बॅनन यांना नरेंद्र मोदी यांच्याशी भेट घडवून आणण्याचे प्रयत्न
- “Modi on board” अशा शब्दांत प्रभाव वापरण्याचा दावा
- अनिल अंबानी यांचे उल्लेख, भारत-अमेरिका दौरे आणि भारत-इस्रायल संरक्षण व तंत्रज्ञान सहकार्याचे संदर्भ
- 2014 ते 2017 दरम्यान भाजप नेते हरदीप सिंग पुरी यांच्याशी भेटींच्या कॅलेंडर नोंदी यांचा समावेश आहे.
मोदी सरकारवर धोका आहे का?
सध्याच्या उपलब्ध माहितीच्या आधारे, या कागदपत्रांमुळे मोदी सरकार कोसळण्याचा तत्काळ धोका असल्याचे मुख्य प्रवाहातील विश्लेषण मानत नाही. आतापर्यंतचे संदर्भ हे प्रभाव-पेडलिंग आणि नेटवर्किंगपुरते मर्यादित आहेत, थेट गुन्हेगारी सहभागाचे पुरावे नाहीत.
तर मराठी माणूस पंतप्रधान होणार?
दुसरीकडे, माजी मुख्यमंत्री आणि काँग्रेसचे वरिष्ठ नेते पृथ्वीराज चव्हाण यांनी एपस्टीन फाईल्स संदर्भात काही खळबळजनक टिप्पण्या केल्या आहेत. त्यांनी म्हटले की 19 डिसेंबरला अमेरिकेच्या संसदेत एपस्टीन फाईल्स उघडल्या जात असून त्या माहितीमुळे जगाला आणि भारताच्या राजकारणाला मोठा परिणाम होऊ शकतो. त्यांच्या म्हणण्यानुसार या फाईल्समध्ये काही भारताशी संबंधित लोकांचे संदर्भ असू शकतात आणि त्यामुळे भारतात पंतप्रधानपदावरही बदल होण्याची शक्यता आहे, मराठी व्यक्ती पंतप्रधान होऊ शकतो, असा दावा त्यांनी केला आहे. ज्यामुळे राजकीय चर्चा आणि वाद वाढले आहेत.
इतर महत्वाच्या बातम्या