Kidney Transplants : आता किडनी प्रत्यारोपण आणखी सोपे होणार आहे. केंद्र सरकारने राज्यांना मूत्रपिंड प्रत्यारोपणाला प्रोत्साहन देण्यास सांगितले आहे. ज्यांना किडनीची गरज आहे त्यांच्यासाठी याचा खूप फायदा होईल. सुमारे 19 वर्षांपूर्वी, मुंबईतील दोन विवाहित जोडप्यांनी एक आदर्श घालून दिला. त्यांनी एकमेकांच्या जोडीदाराला किडनी दान केली. आता केंद्र सरकार संपूर्ण देशात स्वॅप ट्रान्सप्लांटला प्रोत्साहन देणार आहे.

स्वॅप ट्रान्सप्लांट म्हणजे काय?

मूत्रपिंड प्रत्यारोपण सहसा कुटुंबातील सदस्य किंवा मृत व्यक्तीची दान करून दिली जाते. यामध्ये, दात्याचे आणि रुग्णाचे ऊतक आणि रक्तगट जुळले पाहिजेत. दुसरी पद्धत म्हणजे स्वॅप ट्रान्सप्लांट. यामध्ये, दोन जोड्यांमधील दाते मूत्रपिंडांची देवाणघेवाण करतात. जेव्हा दात्याचा आणि रुग्णाचा रक्तगट किंवा ऊती जुळत नाहीत तेव्हा असे होते. तथापि, भारतात 2011 पासून अवयव प्रत्यारोपण कायद्याअंतर्गत स्वॅप प्रत्यारोपणाला मान्यता देण्यात आली आहे. पण आतापर्यंत फक्त काहीशे प्रत्यारोपण झाले आहेत. राष्ट्रीय अवयव आणि ऊती प्रत्यारोपण संघटनेने (NOTTO) 16 एप्रिल रोजी सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना पत्र लिहिले आहे. NOTTO ला स्वॅप डोनर ट्रान्सप्लांट लागू करण्याची इच्छा आहे. यामुळे देणगीदारांची संख्या वाढू शकते. असा अंदाज आहे की स्वॅपमुळे प्रत्यारोपणाची संख्या 15 टक्के वाढू शकते.

कोणती कागदपत्रे लागतील

NOTTO संचालक अनिल कुमार यांनी स्वाक्षरी केलेल्या पत्रात म्हटले आहे की 2024 मध्ये राष्ट्रीय स्तरावरील चिंतन शिबिरात एक निर्णय घेण्यात आला होता. 'एक देश, एक स्वॅप प्रत्यारोपण कार्यक्रम' असावा असा निर्णय घेण्यात आला होता. देशभरात स्वॅप अवयव दान आणि प्रत्यारोपणासाठी एकसमान कागदपत्रांची यादी असावी. मुंबईतील डॉक्टरांना आशा आहे की या हालचालीमुळे पहिली राष्ट्रीय स्वॅप रजिस्ट्री स्थापित होण्यास मदत होईल. डॉ. जतिन कोठारी म्हणाले की, राष्ट्रीय नोंदणी हे योग्य दिशेने एक पाऊल असेल. त्यांनी 2010 मध्ये मुंबईत अ‍ॅपेक्स स्वॅप ट्रान्सप्लांट रजिस्ट्रीची स्थापना केली. अमेरिकेत राष्ट्रीय स्वॅप रजिस्ट्री आहे आणि युरोपमध्ये स्वॅपसाठी एक सामान्य रजिस्ट्री आहे. या कालावधीत, रजिस्ट्रीने 800 नोंदणी केल्या आणि 95 स्वॅप आणि डोमिनो ट्रान्सप्लांट केले.

NOTTO चे राज्यांना पत्र

NOTTO पत्रात रुग्ण आणि त्यांच्या नातेवाईकांना स्वॅप ट्रान्सप्लांटसाठी राज्य अधिकृतता समित्यांकडून मान्यता मिळविण्यासाठी आवश्यक असलेल्या कागदपत्रांची यादी आहे. 2024 मध्ये झालेल्या चिंतन शिबिरात 'एक देश, एक स्वॅप प्रत्यारोपण कार्यक्रम' असण्याचा निर्णय घेण्यात आला. देशभरात स्वॅप अवयव दान आणि प्रत्यारोपणासाठी एकसमान कागदपत्रांची यादी असावी. याचा अर्थ असा की आता देशभरात मूत्रपिंड प्रत्यारोपणाचे नियम आणि प्रक्रिया सारख्याच असतील. यामुळे रुग्णांना खूप सोय होईल. त्यांना वेगवेगळ्या राज्यात वेगवेगळ्या नियमांना सामोरे जावे लागणार नाही.

इतर महत्वाच्या बातम्या