ISRO SpaDeX Mission  श्रीहरीकोटा : भारतीय अवकाश संशोधन संस्था म्हणजेच (इस्रो) नं अवकाश डॉकिंग एक्सपेरीमेंट (स्पॅडेक्स)  चं आज रात्रीच्या वेळी सतीश धवन अवकाश संशोधन केंद्र येथून 30 डिसेंबर 2024 मध्ये आज पीएसएलव्ही रॉकटेसह यशस्वी लाँचिंग केलं.  


इस्त्रोचं स्पॅडेक्स मिशन पीएसएलव्ही द्वारे लाँच करण्यात आलं. अवकाशातील डॉकिंगच्या प्रदर्शनासाठी प्रभावी तंत्रज्ञानाचा वापर यात करण्यात आला आहे. इस्त्रोच्या माहितीनुसार स्पॅटेक्स मिशनचा प्राथमिक उद्देश हा दोन छोट्या अवकाश यांना पृथ्वीच्या वृत्ताकार कक्षेत अवकाश यानांचं एकत्र येणं, डॉकिंग, अनडॉकिंग बाबत माहिती मिळवणं हा या तंत्रज्ञाचा हेतू आहे.  


चांद्रयान - 4 सारख्या मोहिमेत फायदेशीर ठरणार


इस्त्रोनं आजचं यश भारताच्या अवकाश संशोधन कार्यक्रमातील महत्त्वाचं पाऊल असल्याचं म्हटलं. छोटा आकार आणि कमी वस्तुमानाच्या आकामुळं स्पॅडेक्स आव्हानात्मक आहे. दोन मोठ्या अवकाश यानाना डॉक करण्याच्या तुलनेत मिलन आणि डॉकिंग युद्ध सराव्य यासाठी  आणि डॉकिंगचा अभ्यास अधिक सूक्ष्मपद्धतीनं करण्याची गरज आहे. हे मिशन पृथ्वीवर जीएनएसएसच्या सहकार्याशिवाय शक्य झालनं नसतं. याचा वापर चांद्रयान सारख्या मोहिमांना यशस्वी करण्यासठी स्पॅडेक्स फायदेशीर असल्याचं सांगण्यात आलं.  


इस्त्रोनं म्हटलं की भारत अवकाश कार्यक्रमातील महत्त्वाचं पाऊल आहे.  स्पॅडेक्स कक्षेत डॉकिंगमध्ये भारताची क्षमता स्थापन करणं आव्हान होतं. ही मानवयुक्त अंराळ यान आणि उपग्रहीय सेवा योजनांसाठी महत्त्वाचं तत्रज्ञान आणि पद्धत आहे.  याचं पहिल्यांदा लाँचिंग 30 डिसेंबरला रात्री 9 वाजून 58 मिनिटांनी होणार होतं. मात्र, इस्त्रोच्या अधिकाऱ्यांनी याबाबत अधिका भाष्य केलेलं नाही. 


भारत चार देशांच्या यादीत


अवकाशात डॉकिंग  हा एक किफायतशीर तंत्रज्ञानाचं प्रदर्शन मिशन पाहायला मिळतं. भारत सध्या चीन, रशिया आणि ऑस्ट्रेलियाच्या पंगतीला बसले होते.


 






देवेंद्र फडणवीसांकडून कौतुक


नववर्षाच्या पूर्वसंध्येला भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने (इस्रो) भारतीयांना अप्रतिम वैज्ञानिक भेट दिली आहे, अशा शब्दांत मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी भारताच्या  'स्पॅडेक्स PSLV-C60' या महत्वाकांक्षी मोहिमेच्या यशाचे कौतुक करत या संशोधन प्रकल्पात सहभागी इस्रोच्या वैज्ञानिक, अभियंते यांचे अभिनंदन केले आहे.


मुख्यमंत्री शुभेच्छा संदेशात म्हणतात, या मोहिमेमुळे भारताला अंतराळात दोन उपग्रहांच्या दरम्यान 'डॉकिंग' 'अनडॉकिंग' करण्याची क्षमता प्राप्त होणार आहे. अंतराळातील दोन उपग्रह किंवा उपकरणे जोडून नवीन रचना तयार करण्याच्या या क्षमतेतून भविष्यातील अनेक महत्त्वाचे संशोधन प्रकल्प राबविणे शक्य होणार आहे. यातून जगात अंतराळ संशोधनात अशी मजल गाठणारे भारत चौथे राष्ट्र ठरणार आहे, याचाही भारतीयांना सार्थ अभिमान आहे.


पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या विकसित भारत संकल्पनेला बळ देणारी ही कामगिरी आहे. भारतीय अंतराळ संशोधनाचे अवकाश विस्तारणारी ही कामगिरी आहे. यामुळे भारताच्या अंतराळ संशोधनाच्या शिरपेचात 'इस्रो'ने मानाचा तुरा रोवला आहे. या मोहिमेत सहभागी इस्रोचे वैज्ञानिक, अभियंते तसेच भारतीय अंतराळ विज्ञान विभागातील सर्वांचे मनापासून अभिनंदन आणि यापुढेही या मोहिमेत सुरू राहणाऱ्या विविध प्रयोग, संशोधन प्रकल्पांना हार्दिक शुभेच्छा, असेही मुख्यमंत्री फडणवीस यांनी म्हटले आहे. 


इतर बातम्या :


New Rule 2025: 1 जानेवारीपासून 6 मोठे बदल होणार, कारच्या किंमती, पेन्शन अन्  FD चे नियम बदलणार, जाणून घ्या


Education Loan Information:

Calculate Education Loan EMI