World Anaesthesia Day 2023 : आपल्यापैकी अनेकांनी कधी ना कधी ऍनेस्थेसिया हा शब्द ऐकला किंवा वाचला असेल. ही एक प्रकारची वैद्यकीय प्रक्रिया आहे, जी सामान्यतः डॉक्टरांद्वारे शस्त्रक्रिया इत्यादीसाठी वापरली जाते. वैद्यकीय आरोग्य सेवेमध्ये भूल देण्याच्या भूमिकेबद्दल जागरूकता निर्माण करण्यासाठी दरवर्षी 'जागतिक भूल दिन' साजरा केला जातो. हा दिवस ऍनेस्थेटिस्ट, ज्यांना ऍनेस्थेसियोलॉजिस्ट म्हणूनही ओळखले जाते, जे रुग्णांना वेदना न होता शस्त्रक्रिया करण्यास मदत करतात, त्यांचा सन्मान करण्याचा हा दिवस आहे. या निमित्ताने ऍनेस्थेसिया म्हणजे काय आणि ते का वापरले जाते याबद्दल जाणून घेऊयात.
ऍनेस्थेसिया म्हणजे काय?
नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ जनरल मेडिकल सायन्सेस (NIH) च्या मते, ऍनेस्थेसिया ही एक वैद्यकीय उपचार पद्धत आहे जी रुग्णांना शस्त्रक्रियेदरम्यान वेदना जाणवण्यापासून प्रतिबंधित करते. ऍनेस्थेसिया करण्यासाठी, डॉक्टर ऍनेस्थेटिक्स नावाची औषधे वापरतात.
विविध प्रकारचे भूल वेगवेगळ्या प्रकारे कार्य करतात. काही भूल देणारी औषधे तुमच्या शरीराचे काही भाग सुन्न करतात. इतर ऍनेस्थेटिक्स तुमचा मेंदू सुन्न करतात ज्यामुळे तुम्ही अधिक गंभीर शस्त्रक्रिया प्रक्रियेदरम्यान झोपू शकता.
ऍनेस्थेसियाचे प्रकार
सामान्य ऍनेस्थेसिया : याचा संपूर्ण शरीरावर परिणाम होतो, ज्यामुळे रुग्ण बेशुद्ध होतो आणि हालचाल करू शकत नाही. जेव्हा ते अंतर्गत अवयवांवर कार्य करतात तेव्हा सर्जन त्याचा वापर करतात.
स्थानिक ऍनेस्थेसिया : स्थानिक भूल शरीराच्या एका लहान भागावर परिणाम करते. जसे की दात. ते बहुतेकदा दंत उपचारांमध्ये, डोळ्यांच्या शस्त्रक्रिया जसे की मोतीबिंदू काढण्यासाठी आणि त्वचेची लहान वाढ काढून टाकण्यासाठी वापरले जातात.
प्रादेशिक ऍनेस्थेसिया : प्रादेशिक भूल शरीराच्या मोठ्या भागांना प्रभावित करते. जसे की हात, पाय किंवा कंबरेच्या खाली असलेल्या प्रत्येक गोष्टीवर. उदाहरणार्थ, या प्रकारच्या ऍनेस्थेसियाचा वापर हात आणि सांधे शस्त्रक्रियेसाठी, प्रसूती वेदना कमी करण्यासाठी किंवा सी-सेक्शन प्रसूतीदरम्यान केला जातो.
ऍनेस्थेसिया का वापरला जातो?
रुग्णांना वेदनांपासून वाचवण्यासाठी ऍनेस्थेसियाचा वापर केला जातो. हे सहसा किरकोळ प्रक्रियांमध्ये वापरले जाऊ शकते.
ऍनेस्थेसियाचे दुष्परिणाम कोणते?
- पाठदुखी
- स्नायू दुखणे
- कमी तापमानामुळे थंडी जाणवणे (हायपोथर्मिया)
- लघवी करण्यात अडचण होणे
- थकवा जाणवणे
- डोकेदुखीचा त्रास
- खाज सुटणे
- उलट्या होणे
- घसा खवखवणे
टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.
महत्त्वाच्या बातम्या :