Box Breathing Technique  : आजच्या धावपळीच्या जीवनात प्रत्येकजण तणाव आणि नैराश्येचा बळी पडतोय. अस्वस्थ जीवनशैली आणि मानसिक नैराश्य आपल्याला आजारी बनवत आहे. ताणतणाव आणि नैराश्यामुळे वागण्यात आणि बोलण्यातही खूप बदल झालेला दिसतो. तणाव आणि नैराश्यापासून मुक्त होण्यासाठी काही व्यायाम असले तरी त्यांच्या मदतीने आपण स्वतःला निरोगी ठेवू शकतो. जरी अनेक योगासने आणि व्यायाम आहेत. परंतु, या सर्वांपैकी एक अतिशय प्रभावी आहे ते म्हणजे बॉक्स ब्रीदिंग टेक्निक (Box Breathing Technique ) हा एक प्रकारचा तणाव व्यवस्थापन व्यायाम आहे जो अगदी सहजपणे करता येतो. तणाव कमी करण्याबरोबरच, यामुळे तुम्हाला लक्ष केंद्रित करण्यास मदत होते. बॉक्स ब्रीदिंग करण्याचा योग्य मार्ग कोणता आहे आणि त्याचे फायदे काय आहेत हे जाणून घेऊयात.


Box Breathing म्हणजे काय?


बॉक्स ब्रीदिंग टेक्निक करत असताना, तुम्हाला दीर्घ श्वास घ्यावा लागेल. यामुळे तणाव आणि नैराश्य कमी होते. यामुळे एकाग्रता वाढते आणि इतरही अनेक फायदे होऊ शकतात. बॉक्स ब्रीदिंगमुळे तुमचा श्वास केवळ शारीरिकदृष्ट्या मंदावतो असे नाही, तर ते तुमच्या मनावर लक्ष केंद्रित करण्यास आणि तुमच्या श्वासाविषयी जागरूक होण्यास भाग पाडते. विशेषतः तणाव आणि नैराश्याच्या काळात हे खूप प्रभावी ठरू शकते. यासोबतच याचा तुम्हाला दैनंदिन जीवनातही खूप फायदा होऊ शकतो. बॉक्स ब्रीदिंग अनेक नावांनी ओळखले जाते: फोर-स्क्वेअर ब्रीदिंग, स्क्वेअर ब्रीदिंग, फोर-काउंट ब्रीदिंग, समा वृत्ती प्राणायाम, रणनीतिक श्वास आणि योगिक श्वास.


जेव्हा तुम्ही तणावात असता तेव्हा तुमचा श्वासोच्छ्वास वेगवान होतो ही तुमच्या प्रणालीची प्रक्रिया आहे. हा नैसर्गिक तणावाच्या प्रतिसादाचा एक भाग आहे. या प्रकारच्या जलद श्वासोच्छवासाला आपण हायपरव्हेंटिलेशन म्हणतो, जिथे आपण श्वास घेण्यापेक्षा जास्त श्वास सोडतो. यामुळे तुमच्या शरीरातील कार्बन डायऑक्साइडची पातळी कमी होते आणि तुम्हाला हलके वाटते. परंतु, जेव्हा तुम्ही बॉक्स श्वास घेता तेव्हा तुमचा श्वास मंदावल्याने हायपरव्हेंटिलेशन नियंत्रित होण्यास मदत होते, यामुळे तुमच्या श्वासाची लय पुन्हा लयमध्ये येते आणि तुमचा ताण कमी होतो.


बॉक्स ब्रीदिंग कशी करावी? 



  • 4 सेकंद नाकातून श्वास घ्या.

  • 4 सेकंद प्रतीक्षा करा.

  • 4 सेकंदांसाठी श्वास सोडा.

  • 4 सेकंद प्रतीक्षा करा.

  • ही प्रक्रिया 3 ते 4 वेळा पुन्हा करा.


जर तुमच्याकडे फक्त 4 चक्र करायला वेळ असेल तर साधारण 2 मिनिटांत तुम्हाला फरक जाणवेल. जर तुम्ही याहून अधिक काळ जर हे चक्र सुरु ठेवलं तर तुम्हाला आणखी फायदे मिळू शकतील.


Box Breathing चे फायदे :



  • दीर्घ श्वास घेतल्याने मज्जासंस्था शांत होते.

  • तणाव संप्रेरक कॉर्टिसॉलची पातळी कमी करते, ज्यामुळे तणाव कमी होतो आणि मोड आराम होतो.

  • यामुळे एकाग्रता आणि एकाग्रता वाढते.

  • सकारात्मक विचार केल्यास मदत होते.

  • असे नियमित केल्याने नैराश्य आणि चिंता ही समस्या दूर होते.


टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही. त्यामुळे कोणतेही उपचार, डाएट आणि औषधं तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानं घ्यावीत.


महत्वाच्या बातम्या : 


Drinking Water : सकाळी रिकाम्या पोटी पाणी पिणे शरीरासाठी फायदेशीर की घातक? वाचा संशोधनात काय म्हटलंय