Rishi Panchami 2023 : आज ऋषी पंचमी, 7 ऋषींची पूजा, पौराणिक कथेशिवाय व्रत राहील अपूर्ण, जाणून घ्या शुभ मुहूर्त, पद्धत

Rishi Panchami 2023 : 20 सप्टेंबर 2023 रोजी ऋषी पंचमी आहे. या दिवशी 7 ऋषींची पूजा केली जाते. ऋषी पंचमी पूजेची शुभ वेळ, पद्धत आणि कथा जाणून घ्या.

Rishi Panchami 2023 : भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील पाचव्या तिथीला ऋषीपंचमी (Rishi Panchami 2023) म्हणून साजरी केली जाते. हे व्रत गणेश चतुर्थीच्या (Ganesh Chaturthi 2023) दुसऱ्या दिवशी होते. यावर्षी ऋषी पंचमी 20 सप्टेंबर 2023 रोजी आहे. 

7 ऋषींची पूजा 
या दिवशी ऋषी कश्यप, ऋषी अत्री, ऋषी भारद्वाज, ऋषी विश्वामित्र, ऋषी गौतम, ऋषी जमदग्नी आणि ऋषी वशिष्ठ यांची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की, ऋषीपंचमीचे व्रत पाळणाऱ्या आणि ऋषींची पूजा करणाऱ्या महिला सर्व दोषांपासून मुक्त होतात. मासिक पाळीत जाणूनबुजून किंवा नकळत केलेली पापे नष्ट होतात. ऋषी पंचमी व्रताच्या वेळी पौराणिक कथा अवश्य वाचा, त्याशिवाय व्रत अपूर्ण आहे. ऋषी पंचमी पूजेची शुभ वेळ, पद्धत आणि कथा जाणून घ्या.

 

ऋषी पंचमी 2023 मुहूर्त

भाद्रपद शुक्ल पंचमी तिथी सुरू होते - 19 सप्टेंबर 2023, दुपारी 01:43
भाद्रपद शुक्ल पंचमी तिथी समाप्त - 20 सप्टेंबर 2023, दुपारी 02:16
सप्त ऋषींच्या पूजेच्या वेळा - सकाळी 11.01 ते दुपारी 01.28
कालावधी - 2 तास 27 मिनिटे

 

ऋषी पंचमी पूजा पद्धत

ऋषी पंचमीची पूजा करण्यासाठी महिलांनी सकाळी सूर्योदयापूर्वी पवित्र गंगा नदीत स्नान करावे. 
घरातल्या पाण्यात गंगाजल टाकूनही स्नान करू शकता.
पूजेच्या ठिकाणी शेण सारवून चौकोनी वर्तुळ करून त्यावर सात ऋषी काढा.
सप्त ऋषींना दूध, दही, तूप, मध आणि पाण्याने अभिषेक करा. 
गंध, तांदूळ, उदबत्ती, दिवा इत्यादींनी पूजा करावी.
पूजा करताना हा मंत्र वाचा - कश्यपोत्रिर्भरद्वाजो विश्वामित्रोय गौतम:।जमदग्निर्वसिष्ठश्च सप्तैते ऋषय: स्मृता:।। गृह्णन्त्वर्ध्य मया दत्तं तुष्टा भवत मे सदा।।
मासिक पाळीच्या काळात धार्मिक कार्यात काही चूक झाली असेल तर त्याबद्दल महिलांनी माफी मागितली पाहिजे.
यानंतर कथा श्रवण करून तूप लावून होम करावा. या दिवशी ब्राह्मणाला केळी, तूप, साखर आणि केळी दान करा. तसेच आपल्या क्षमतेनुसार दक्षिणा देणेही शुभ आहे.

 

ऋषी पंचमी व्रत नियम

धार्मिक मान्यतेनुसार ऋषी पंचमीच्या दिवशी उपवास करणाऱ्या महिलांनी जमिनीत पेरलेले धान्य खाऊ नये.
कंदमुळे खाऊन उपवास करावा.
दिवसातून एकदा खा.
उपवास करणाऱ्या महिलांनी ब्रह्मचर्य पाळावे.

 

ऋषी पंचमी कथा

भविष्यपुराणातील एका कथेनुसार, उत्तक नावाचा ब्राह्मण त्याची पत्नी सुशीलासोबत राहत होता. त्यांचा मुलगा आणि मुलगी दोघेही विवाहयोग्य होते. उत्तक ब्राह्मणाने आपल्या मुलीचे लग्न एका योग्य वराशी लावले, परंतु काही दिवसांनंतर तिच्या पतीचे अकाली निधन झाले. यानंतर त्यांची मुलगी माहेरी परतली. एके दिवशी, विधवा मुलगी एकटीच झोपली होती, तेव्हा तिच्या आईच्या लक्षात आले की, तिच्या मुलीच्या अंगावर किडे वाढत आहेत. आपल्या मुलीची अशी अवस्था पाहून उत्कची पत्नी घाबरली.

तिने आपल्या मुलीला पती उत्तक यांच्याकडे आणून आपल्या मुलीची अवस्था दाखवली आणि म्हणाली, 'माझी साध्वी मुलगी अशी कशी झाली?' मग उत्तक ब्राह्मणाने ध्यान केल्यावर पाहिले की त्याच्या मागील जन्मात त्याची मुलगी ही ब्राह्मणाची मुलगी होती, परंतु मासिक पाळीच्या वेळी त्याने चूक केली. ऋषीपंचमीलाही उपवास केला नाही. यामुळे तिला हा त्रास सहन करावा लागला आहे. त्यानंतर वडिलांच्या सल्ल्यानुसार या जन्मातील संकटांपासून मुक्ती मिळावी म्हणून मुलीने पंचमीचे व्रत केले. हे व्रत केल्याने उत्तकच्या कन्येला शाश्वत सौभाग्य प्राप्त झाले.

 

(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)

महत्त्वाच्या बातम्या