Iran Supreme Leader: इस्रायल आणि अमेरिकेच्या वैयक्तिक धमक्यांना न जुमानता इराणचे सर्वोच्च नेते अयातुल्ला अली खामेनेई आपल्या भूमिकेवर ठाम राहिले आहेत. दोन्ही देशांमधील युद्ध सुरू झाल्यापासून इस्रायल आणि अमेरिका आक्रमक आहेत. इस्रायलचे पंतप्रधान नेतन्याहू आणि संरक्षणमंत्र्यांनी तर असेही म्हटले आहे की खमेनी यांना जिवंत सोडता येणार नाही. अशा परिस्थितीत प्रश्न असा निर्माण होतो की जर खामेने अचानक मरण पावले किंवा राजीनामा दिला तर इराणमध्ये सत्ता कोण घेणार? इराणमध्ये सर्वोच्च नेत्याची निवड कशी केली जाते आणि या पदाचे अधिकार काय आहेत हे समजून घेणे देखील महत्त्वाचे आहे.
IRGC, Quds Force थेट नियंत्रण
खरं तर, इराणमधील सर्वोच्च नेते, राष्ट्रपती, संसद आणि न्यायपालिकेच्या वर आहेत. त्यांना लष्कर, गुप्तचर संस्था, न्यायपालिका आणि राज्य माध्यमांच्या प्रमुखांची नियुक्ती करण्याचा अधिकार आहे. तो कोणत्याही निवडून आलेल्या अधिकाऱ्याला काढून टाकू शकतो, संसदेचे कायदे नाकारू शकतो आणि युद्ध किंवा शांतता घोषित करू शकतो. खामेनी इराणी सैन्य आणि विशेष दलांवर (IRGC, कुद्स फोर्स) थेट नियंत्रण ठेवतात आणि इराणच्या परराष्ट्र धोरणावर अंतिम निर्णय घेतात.
स्लॅमिक स्टेट.. सर्वोच्च मार्गदर्शक
इराणी माध्यमांच्या वृत्तानुसार, 1939 मध्ये मशहद शहरात जन्मलेले खामेनी यांनी 1979 च्या इस्लामिक क्रांतीमध्ये सक्रिय भूमिका बजावली होती आणि 1981 ते 1989 पर्यंत ते इराणचे राष्ट्रपती देखील होते. क्रांतीचे संस्थापक अयातुल्ला खामेनेई यांच्या निधनानंतर खमेनी सर्वोच्च नेते बनले. ते 'विलायत-ए-फकीह' नावाच्या इस्लामिक राजवटीच्या विचारसरणीवर विश्वास ठेवतात, ज्यामध्ये धार्मिक नेता हा इस्लामिक राज्याचा सर्वोच्च मार्गदर्शक असतो.
निदर्शने दडपण्यातही खामेनेईंचा कठोर इतिहास
खामेनेई यांच्या नेतृत्वाखाली इराणने शत्रूंशी थेट संघर्ष टाळत आपला प्रादेशिक प्रभाव वाढवला आहे. त्यांनी जवळजवळ हिजबुल्लाह, हमास आणि येमेनमधील हुथी सारखे गट निर्माण केले.आर्थिक आघाडीवर, 'प्रतिरोधक अर्थव्यवस्थेचे' धोरण स्वीकारण्यात आले ज्यामध्ये पाश्चात्य निर्बंधांना तोंड देण्यासाठी तेलावरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी आणि चीन आणि रशियाशी व्यापार वाढवण्याचे प्रयत्न करण्यात आले. किंबहुना, महसा अमिनीच्या मृत्यूनंतर झालेल्या निदर्शनांमध्ये दिसून येते की, निदर्शने दडपण्यातही खामेनींचा कठोर इतिहास आहे.
हे ही वाचा