1809: ब्रेल लिपीचे जनक लुई ब्रेल यांचं निधन (Louis braille Death Anniversary)
ब्रेल लिपीचे जनक लुई ब्रेल यांचं आजच्याच दिवशी 1809 साली निधन झालं होतं. त्यांचा जन्मदिवस चार जानेवारी हा जगभरात ब्रेल दिवस म्हणून साजरा करण्यात येतो. जागतिक ब्रेल दिन हा अंध आणि दृष्टिबाधित व्यक्तींसाठी आणि त्यांच्या मानवी हक्कांची पूर्ण जाणीव करून देण्यासाठी साजरा करण्यात येतो. ब्रेल लिपीचे निर्माते लुई ब्रेल (Louis braille) यांच्या जन्मदिनानिमित्त हा दिवस निडवण्यात आला आहे. लुई ब्रेल हे फ्रेंच शास्त्रज्ञ, लेखक, शिक्षक होते. त्यांनी अंध व्यक्तींसाठी बोटांच्या सहाय्याने वाचनाची पद्धत, लिपी विकसित केली. त्यांचा जन्म चार जानेवारी 1809 रोजी फ्रान्समध्ये झाला होता. लुई ब्रेल यांनी शोधलेली लिपी आज अनेक अंध व्यक्तींसाठी शिक्षणाचं माध्यम झाली आहे. ब्रेल यांच्या नावावरुन याला ब्रेल लिपी असं म्हटले जाते. 2019 पासून जगभरात चार जानेवारी हा दिवस जागतिक ब्रेल दिवस म्हणून साजरा करण्यात येतो.
1812 : आज मराठी पत्रकार दिन (Marathi Patrakar Din)
Journalist Day 2023 : मराठी वृत्तपत्राचे जनक आद्य पत्रकार बाळशास्त्री जांभेकर यांनी दर्पण हे मराठीतील सर्वात पहिले वृत्तपत्र आज सुरू केले. त्यामुळे आजचा दिवस मराठी पत्रकार दिन (Marathi Patrakar Din) म्हणून महाराष्ट्रात साजरा केला जातो. पण त्यांच्या विचारांचा ठेवा, कार्याची पद्धत आणि समाजात प्रबोधन घडवून आणण्यात मोलाचा वाटा आहे. 1838 साली मुहूर्तमेढ रोवत सुरू केलेल्या पत्रकारितेतून पहिलं मराठी दैनिक देखील 6 जानेवारीला प्रकाशित केल्याने हा दिवस मराठी पत्रकार दिन म्हणून साजरा केला जातो.
1928 : विजय तेंडुलकर यांचा जन्म (Vijay Tendulkar Birth Anniversary)
प्रसिद्ध नाटककार, चित्रपटकथालेखक, पत्रकार व साहित्यिक विजय तेंडुलकर यांचा जन्म आजच्याच दिवशी 1928 साली मुंबई येथील मुगभाट , गिरगांव येथे झाला. त्यांचे वडील धोंडोपंत तेंडुलकर हे स्वतः लेखक, प्रकाशक आणि हौशी नट होते. या कौटुंबिक पार्श्वभूमीतून तेंडुलकरांवर वाङ्मयीन संस्कार होत गेले. दि.बा. मोकाशी, वि.वि. बोकील, अनंत काणेकर, शिवरामपंत वाशीकर यांनी लिहिलेल्या साहित्याच्या वाचनातूनही घडवणूक होत गेली. तेंडुलकरांचे औपचारिक शिक्षण मॅट्रिकपर्यंत झाले. त्या काळात जोमाने चालू असलेल्या भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत ते सहभागी झाले होते. त्यांनी लिहिलेली अनेक नाटकं गाजली, त्यांना अनेक पुरस्कारही मिळाले. त्यांचा मृत्यू 19 मे 2008 साली पुण्यात झाला.
1959 : कपिल देव यांचा जन्म (Kapil Dev Birthday)
भारतीय क्रिकेट संघाचे माजी कर्णधार कपिल (Kapil Dev) यांचा आज जन्मदिवस. त्यांच्या नेतृत्वात भारतानं 1983 मध्ये पहिल्यांदा एकदिवसीय विश्वचषक जिंकला. कपिल देव यांनी भारताकडून 1970 भारतीय आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट संघात पदार्पण केलं. त्यांनी 1994 मध्ये भारतासाठी अखेरचा सामना खेळला. यादरम्यान त्यांनी अनेक अविश्वसनीय खेळी केल्या. त्यांनी त्यांच्या कारकिर्दीत अष्टपैलू कामगिरी करताना 225 एकदिवसीय सामन्यात 253 विकेट्स आणि3 हजार 783 धावा केल्या आहेत. तर, कसोटीमध्ये त्यांनी 131 सामन्यात 434 विकेट्स आणि 5 हजार 248 धावा केल्या आहेत.
1967 : ऑस्कर पुरस्कार विजेते गायक ए. आर. रहमान यांचा जन्म (A. R. Rahman Birthday)
संगीत क्षेत्रामधील प्रसिद्ध संगीतकार ए.आर.रहमानचा (A. R. Rahman) आज 56 वा वाढदिवस. ए.आर.रहमान यांच्या गाण्यांना प्रेक्षकांची पसंती मिळते. त्यांचा चाहता वर्ग देखील मोठा आहे. ए.आर. रहमान यांना त्यांच्या संगीत क्षेत्रातील कामासाठी अनेक पुरस्कारांनी गौरवण्यात आलं. ए.आर रहमान यांचा जन्म 6 जानेवारी 1967 रोजी चेन्नई, तामिळनाडू येथे झाला. ए.आर रहमान यांचे खरे नाव ए.एस दिलीप कुमार आहे. हे नाव त्यांनी नंतर बदलले. एआर रहमान यांनी वयाच्या 11व्या वर्षापासून काम करायला सुरुवात केली होती. ए आर रहमान यांना संगीताचा वारसा मिळाला आहे. त्यांचे वडील आरके शेखर हे मल्याळम चित्रपटांमधील गाण्यांना संगीत द्यायचे. ए आर रहमान हे मास्टर धनराज यांच्याकडून संगीतातील बारकावे शिकले. लंडनच्या ट्रिनिटी कॉलेज ऑफ म्युझिकमधून शिष्यवृत्तीही मिळाली. ए आर रहमान यांनी Western classical music मध्ये डिप्लोमा केला. एआर रहमान यांनी 1992 मध्ये 'रोजा' चित्रपटात संगीत दिले. या चित्रपटातील सर्व गाणी हिट ठरली. तसेच त्यांनी 'दिल से', 'ख्वाजा मेरे ख्वाजा', 'जय हो''बॉम्बे', 'रंगीला', 'दिल से', 'ताल', 'जींस', 'पुकार', 'फिजा', 'लगान', 'स्वदेस', 'जोधा-अकबर', 'युवराज', 'स्लमडॉग मिलेनियर' आणि 'मोहेंजो दारो' या चित्रपटांना संगीत दिलं.
2017 : भारतीय अभिनेते ओम पुरी यांचे निधन (Om Puri Death Anniversary)
हिंदी चित्रपटसृष्टीतील प्रसिद्ध अभिनेते ओम पुरी (Om Puri) यांचं आजच्याच दिवशी निधन झालं होतं. त्यांनी आपल्या अभिनयाच्या जोरावर केवळ भारतातच नव्हे तर जगभरात आपल्या उत्कृष्ट अभिनयाने खूप प्रसिद्धी कमावली. ओम पुरींनी त्यांच्या वेगवेगळ्या पात्रांनी मोठ्या पडद्यावर अमिट छाप सोडली. त्यांचा जन्म 18 ऑक्टोबर 1950 रोजी हरियाणातील अंबाला येथे झाला. त्यांचे शालेय शिक्षण पटियाला येथून झाले. बालपणी त्यांच्या घरची आर्थिक परिस्थिती फारच हालाखीची होती. ओम पुरी यांनी आपल्या फिल्मी करिअरची सुरुवात ‘घाशीराम कोतवाल’ या मराठी चित्रपटातून केली होती. 1983मध्ये आलेल्या ‘अर्ध सत्य’ या चित्रपटातून त्यांना खरी ओळख मिळाली. घरची परिस्थिती खराब असल्याने ओम पुरी वयाच्या 6व्या वर्षी चहाच्या स्टॉलवर चहाची भांडी साफ करायचे. पण, अभिनयाची आवड त्यांना नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामापर्यंत घेऊन गेली. 1988 मध्ये, ओम पुरी यांनी दूरदर्शनच्या प्रसिद्ध टीव्ही मालिका 'भारत एक खोज' मध्ये अनेक भूमिका साकारल्या, ज्यांना प्रेक्षकांचा चांगला प्रतिसाद मिळाला. त्यानंतर त्यांनी एकाहून एक सरस सिनेमांमध्ये दमदार भूमिका साकारल्या..
आजच्या तारखेला इतिहासात घडलेल्या काही महत्त्वाच्या घटना अन् घडामोडी :
1665 : छत्रपती शिवाजी महाराजांनी (Chhatrapati Shivaji Maharaj) सूर्यग्रहणाच्या निमित्ताने राजमाता जिजाऊ आणि सोनोपंत विश्वनाथ डबीर यांची सुवर्णतुला केली. श्री क्षेत्र महाबळेश्वर येथील देवळासमोर ही सुवर्णतुला झाली असल्याचं इतिहासात नोंद आहे.
1883: लेबनॉनमधे जन्मलेले अमेरिकन कवी, लेखक व कलाकार खलील जिब्रान यांचा जन्म. त्यांनी विपुल प्रमाणात लेखन केलं. त्यांचा मृत्यू 10 एप्रिल 1931 रोजी झाला.
1885 : आधुनिक हिन्दी साहित्याचे जनक मानले जाणारे हिन्दी साहित्यिक भारतेंदू हरिश्चंद्र (Bhartendu Harishchandra) यांचा मृत्यू आजच्या तारखेला झालेला. 1850 ते 1900 हा काळ हिन्दी साहित्यात ’भारतेंदू काळ’ म्हणून ओळखला जातो. त्यांचा जन्म 9 सप्टेंबर 1850 साली झाला होता.
1924 : स्वातंत्र्यवीर सावरकर (Swatantryaveer Savarkar) यांची जन्मठेपेतून सशर्त मुक्तता आजच्या दिवशी 1924 साली करण्यात आली होती. राजकारणात भाग न घेणे व रत्‍नागिरी जिल्ह्यातच राहणे या अटींवर त्यांना सोडण्यात आलं होतं
1989: इंदिरा गांधींच्या (Indira Gandhi) हत्या करण्याच्या गुन्ह्यात केहर सिंह आणि सतवंत सिंह यांना फाशीची शिक्षा देण्यात आली.