Hanuman Temple Issue : हनुमाना तुझा जन्म कुठला? असा प्रश्न आता थेट हनुमानालाच विचारण्याची वेळ आलीय असं म्हटलं तर चुकीचं ठरणार नाही. कारण हनुमानाच्या जन्मस्थळावरुन महंत आणि साधूंमध्येच मतमतांतर पाहायला मिळत आहेत. हनुमानाचं जन्मस्थान अंजनेरी नव्हे किष्किंधा असल्याचा दावा किष्किंधाचे मठाधिपती गोविंदानंद स्वामी सरस्वती यांनी केला आहे. त्यासाठी ते त्र्यंबकेश्वरात आंदोलन करताहेत. तर नाशिकमधील काही साधू महंतांनी या दाव्यावर आक्षेप घेतला आहे.
राम जन्मभूमी, काशी मथुरा नंतर पुन्हा हनुमान जन्मस्थळाचा वाद उफाळला आहे. किष्किंदा येथिल मठाधिपती त्रंबकेश्वरमध्ये ठाण मांडून बसले आहेत हनुमानचे जन्मस्थान अंजनेरी नाही तर किष्किंदा असल्याचा दावा ते करत आहेत. वाल्मिकी रामायणाचा दाखला देत किष्किंदा येथे भव्य हनुमान मंदिर उभारण्याची घोषणा त्यांनी केली आहे. नाशिकच्या साधू महंतांमध्ये मात्र विरोधाभास असल्याचं दिसत आहे. महंत सुधीरदास हनुमान जन्मस्थान अंजनेरी असल्याचे दावे करत आहेत तर अनिकेत शास्त्री किष्किंदा असल्याचा मान्य करत आहेत.
काही दिवसांपूर्वी हनुमानाच्या जन्मस्थानावरुन आंध्रप्रदेश आणि कर्नाटक राज्यांमध्ये वाद समोर आला होता. हनुमानाचा जन्म अंजनाद्री पर्वतात झाला, असा दावा तिरुमला तिरुपती देवस्थाननं केला होता. पौराणिक आणि पुरातत्त्वीय पुराव्यांचे आधारे हा निष्कर्ष काढण्यात आला, असं त्यांनी दिलेल्या अहवालात म्हटलं होतं.
कर्नाटक आणि आंध्रातील हा वाद जुना असताना आता नाशिक की किष्किंदा हा वाद समोर आला आहे. कर्नाटकचं म्हणणं आहे की हनुमानाचा जन्म हंपीजवळच्या किष्किंधामधल्या अंजनाद्री इथं झाला, तर आंध्र प्रदेशचं म्हणणं होतं, की तिरुमलाच्या सात टेकड्यांमधील अंजनाद्री हे हनुमानाचं खरं जन्मस्थान आहे.
हनुमानाचा जन्म नाशिक जिल्ह्यातल्या त्र्यंबकेश्वर तालुक्यातल्या अंजनेरी डोंगरावर झाला असं इथल्या लोकांचं मत आहे. अंजनेरी हे नाव हनुमानाची आई अंजनीमातेच्या नावावरून पडलं. इथे डोंगरावर अंजनी मातेचं आणि हनुमानाचं मंदिरही आहे. महाराष्ट्रातल्या लोकांची श्रद्धा आहे की, राम-सीता-लक्ष्मण नाशिकमधल्या पंचवटीत राहात होते. हनुमानाचा जन्म इथल्या अंजनेरी डोंगरावर झाला आहे, असा दावा नाशिकमधील लोकांचा आहे.