Black Hole : एका मोठ्या कृष्णविवराने त्याचे चुंबकीय क्षेत्र पलटले असावे, शास्त्रज्ञांनी 236 दशलक्ष प्रकाश-वर्ष दूर असलेल्या गूढ संकेतांचा शोध घेतला आहे. संशोधकांचे म्हणणे आहे की 1ES 1927+654 नावाच्या आकाशगंगेतील क्ष-किरण उत्सर्जनात घट झाली आहे, शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की कृष्णविवराने 236 दशलक्ष प्रकाशवर्षे दूर असलेल्या आकाशगंगेतील चुंबकीय क्षेत्र पलटले असावे, काय म्हटलंय अभ्यासात?



मेरीलँड विद्यापीठाचे अभ्यासक सिबाशिश लाहा यांनी नासाला दिलेल्या निवेदनात म्हटलंय की, आकाशगंगेची तरंगलांबी प्रकाशित होत असताना त्यातून क्ष-किरण पूर्णपणे बाहेर येण्याची ही घटना प्रथमच निदर्शनास आली आहे,आकाशगंगेच्या मध्यभागी असलेल्या एका सुपरमॅसिव्ह ब्लॅक होलच्या बदलत्या चुंबकीय क्षेत्रामुळे ब्लीप झाला, तर अशा स्विचचा आसपासच्या वातावरणावर कसा परिणाम होतो? यावर खगोलभौतिकशास्त्रज्ञांचा शोध सुरू आहे. आकाशगंगेच्या मध्यभागी एक सुपरमॅसिव्ह ब्लॉक होल आहे जो पदार्थ स्वतःकडे खेचतो.


ब्लॅक होलमधून येणारे एक्स-रे तात्पुरते गायब होण्याचे कारण


ब्‍लॅक होलच्‍या सभोवताली डिस्‍क सारखी रचना बनवण्‍यात आल्‍यामुळे पदार्थ गरम होण्‍यापूर्वी अतिनील किरण आणि क्ष-किरण तरंगलांबी उत्‍सर्जित करण्‍यात आल्‍याने ते आत ढकलले जाते. जसजसे ते जवळ येते तसतसे ते अत्यंत उष्ण कणांचे ढग तयार करतात ज्याला शास्त्रज्ञ कोरोना म्हणतात. एका नवीन अभ्यासात असे दिसून आले आहे की हे कोरोना कण ब्लॅक होलमधून येणारे एक्स-रे तात्पुरते गायब होण्याचे कारण असू शकतात.


चुंबकीय फ्लिप झाल्यास, ते उत्तर आणि दक्षिण ध्रुव बदलताना दिसेल आणि अतिउष्णतेमुळे आकाशगंगेच्या मध्यभागी अतिनील प्रकाश वाढेल. शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की जेव्हा कोरोना संकुचित होऊ लागतो आणि कृष्णविवराची परिक्रमा करणारी वस्तू केंद्रस्थानी अधिक दाट होते तेव्हा असे घडते. जसजसे फ्लिप होते, तसतसे क्षेत्र इतके कमकुवत होते की कोरोनाला अजिबात आधार देता येत नाही, ज्यामुळे एक्स-रे उत्सर्जन थांबते, असे संशोधकांनी सुचवले.


ऑक्टोबर 2018 मध्ये, आकाशगंगा 1ES 1927+654 च्या केंद्राने सुमारे चार महिने क्ष-किरण उत्सर्जन थांबवले. जेव्हा ते पुन्हा जोडले गेले तेव्हा त्यांनी प्री-डेटोनेशन एक्स-रे उत्सर्जन केले. नासाच्या नील गेहरल्स स्विफ्ट ऑब्झर्व्हेटरी आणि युरोपियन स्पेस एजन्सीच्या XMM-न्यूटन उपग्रहासह दोन अंतराळ दुर्बिणींनी अतिनील प्रकाश आणि क्ष-किरणांमधील बदलांचा मागोवा घेतला. दरम्यान, इटली, कॅनरी बेटे आणि न्यू मेक्सिकोमध्ये दुर्बिणीतून दृश्यमान प्रकाश आणि रेडिओ निरीक्षणे करण्यात आली. हा अभ्यास द अॅस्ट्रोफिजिकल जर्नलमध्ये प्रकाशित झाला आहे.