Potash Price : विविध मागण्यांसाठी दिल्लीच्या सिमेवर शेतकऱ्यांचं आंदोलन (Farmers Agitation) सुरु आहे. अद्याप शेतकऱ्यांच्या मागण्यांवर काही तोडगा निघालेला नाही. अशातच शेतकरी आंदोलनाच्या पार्श्वभूमीवर केंद्र सरकारनं (Central Govt) मोठा निर्णय घेतला आहे. खत कंपन्यांना अनुदान देण्याची घोषणा सरकारनं केली आहे. त्यामुळं येत्या काळात पोटॅश (Potash Price) स्वस्त होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. 


देशात सध्या एकीकडे शेतकरी (Farmers) आपल्या मागण्या घेऊन दिल्लीत येण्यावर ठाम आहेत. दुसरीकडे, सरकारने त्यांना पंजाब-हरियाणा सीमेवर (Punjab-Haryana border) रोखले आहे. त्यांच्याशी सतत बोलण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. दरम्यान, केंद्र सरकारनं खत कंपन्यांना अनुदान देण्याची घोषणा केली आहे. त्यामुळं येणाऱ्या काळात शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळू शकतो. सरकारच्या या निर्णयामुळे देशात पोटॅशचे दर स्वस्त होण्याची शक्यता आहे. केंद्र सरकारनं चालू वर्षासाठी साखर कारखान्यांकडून खत कंपन्यांना विकल्या जाणाऱ्या 'पोटॅश डेरिव्ह्ड फ्रॉम मोलासिस' (पीडीएम) ची किंमत 4,263 रुपये प्रति टन निश्चित केली आहे. साखर कारखानदार आणि खत कंपन्यांमध्ये या दरावर एकमत झाले आहे.


सरकार खत कंपन्यांना सबसिडी देणार


सरकारने पीडीएम उत्पादन करणाऱ्या कंपन्या आणि युनिट्सनाही दिलासा दिला आहे. हे उत्पादक खते विभागाच्या न्यूट्रिएंट्स बेस्ड सबसिडी स्कीम (NBS) अंतर्गत 345 रुपये प्रति टन सबसिडीचा दावा करु शकतात. खतांच्या सध्याच्या किंमतीनुसार उत्पादकांना हे अनुदान मिळणार आहे. अशा परिस्थितीत खत कंपन्या आणि युनिट्सनी या अनुदानाचा लाभ अंतिम वापरकर्त्यापर्यंत पोहोचवल्यास शेतकऱ्यांना येणाऱ्या काळात स्वस्तात खते मिळू शकतात. पीडीएम प्रत्यक्षात मोलॅसेसवर आधारित भट्टीतील राखेपासून मिळते. हे साखर-आधारित इथेनॉल उद्योगाचे उप-उत्पादन आहे. इथेनॉलचे उत्पादन करताना या भट्ट्यांमधून स्पेंट वॉश नावाचे निरुपयोगी कचरा रसायन तयार होते. त्याची राख मिळवण्यासाठी, ते शून्य द्रव स्त्राव (ZLD) साठी बॉयलर (IB) मध्ये जाळले जाते.या पोटॅश समृद्ध राखेपासून 14.5 टक्के पोटॅश असलेले PDM तयार करता येते. शेतकरी त्यांच्या शेतात MOP (60 टक्के पोटॅश सामग्रीसह म्युरेट ऑफ पोटॅश) पर्याय म्हणून वापरू शकतात. सध्या खत म्हणून पोटॅश पूर्णपणे एमओपीच्या स्वरूपात आयात केले जाते. PDM च्या देशांतर्गत उत्पादनामुळे आयात अवलंबित्व कमी होईल आणि PDM उत्पादनात देश स्वावलंबी होईल.


महत्वाच्या बातम्या:


Fertiliser : खते महागणार? बळीराजाचा खर्च वाढणार; रशियाकडून सवलतीच्या दरात खत देणं बंद