Pitru Paksha 2025: गणेशोत्सव संपताच पितृपक्ष पंधरवडा सुरू होतो. पितृपक्षाचा काळ हा हिंदू धर्मात खूप महत्वाचा मानला जातो. असे म्हटले जाते की दरवर्षी या काळात आपले पूर्वज अन्न आणि पाणी स्वीकारण्यासाठी पृथ्वीवर येतात. आणि आपल्या कुटुंबियांना आशीर्वाद देतात. तसं पाहायला गेलं तर श्राद्ध कार्याबाबत अनेक नियम बनवण्यात आले आहेत, ज्यांचे पालन करणे खूप महत्वाचे आहे. अनेक वेळा हे नियम मनात विविध शंका निर्माण करतात.अनेक लोकांच्या मनात हा प्रश्न असतो की ज्यांना मुलगा नाही त्यांचे श्राद्ध कोण करू शकते?
श्राद्ध करण्याचा अधिकार कोणाला?
हिंदू धर्मात मुलगा वडिलांच्या मृत्यूनंतर त्यांचे मरणोत्तर विधी पूर्ण करतो. शास्त्रांमध्ये असे लिहिले आहे की मुलाने केलेल्या पुजेमुळे पूर्वजांना नरकापासून मुक्ती मिळते. म्हणूनच, श्राद्ध आणि पिंडदान करण्याचा अधिकार फक्त मुलालाच मानला जातो. पितृपक्षात, प्रत्येक पुरुषाला असा मुलगा हवा असतो जो पूर्वजांना नरकापासून वाचवतो. धार्मिक मान्यतेनुसार, कुटुंबातील मोठा मुलगा श्राद्ध करतो, परंतु जर मुले नसतील आणि त्यांचा वंश संपला असेल तर मुलीचा पती आणि तिच्या मुलाला देखील श्राद्ध करण्याचा अधिकार आहे. याशिवाय, जर त्या व्यक्तीला मुलगा, नातू आणि पणतू नसेल तर त्याची पत्नी देखील त्याचे श्राद्ध करू शकते.
मुलगा नसेल तर हे लोक श्राद्ध करू शकतात...
पौराणिक मान्यतेनुसार, जर कुटुंबात वडील मरण पावले तर फक्त मुलालाच श्राद्ध करण्याचा अधिकार आहे. त्याच वेळी, जर एखाद्या वडिलांना एकापेक्षा जास्त मुले असतील तर फक्त मोठ्या मुलानेच अंतिम संस्कार करावेत. हो, जर मोठा मुलगा नसेल तर धाकटा मुलगा श्राद्ध करू शकतो. त्याच वेळी, जर सर्व भाऊ वेगळे राहत असतील तर सर्वांनी श्राद्ध करावे. त्याच वेळी, जर एखाद्याला मुलगा नसेल तर त्याचा नातू, पणतू, पत्नी, भाऊ, मुलीचा मुलगा, पुतण्या, वडील, आई, सून, बहीण आणि पुतणे श्राद्ध करू शकतात.
पत्नी श्राद्ध करू शकते?
पौराणिक मान्यतेनुसार, फक्त मुलानेच त्याच्या वडिलांचे श्राद्ध करावे. मुलगा नसताना पत्नी श्राद्ध करू शकते. पत्नी नसताना, भाऊ आणि त्याच्या अनुपस्थितीत नातेवाईकांनी श्राद्ध करावे. जर एकापेक्षा जास्त मुले असतील तर मोठा मुलगा श्राद्ध करतो. मुलीचा पती, म्हणजेच जावई यांनाही श्राद्ध करण्याचा अधिकार आहे. जावई अशा परिस्थितीत पिंडदान करू शकतो जिथे त्याचे आईवडीलही हयात नसतील. मुलगा नसताना, नातू किंवा पणतू देखील श्राद्ध करू शकतात. मुलगा, नातू किंवा पणतू नसताना, विधवा श्राद्ध करू शकते. पत्नीचे श्राद्ध मुलगा नसल्यासच करता येते. मुलगा, नातू किंवा मुलीचा मुलगा नसल्यास, पुतण्यालाही श्राद्ध करता येते. दत्तक घेतलेल्या मुलालाही श्राद्ध करण्याचा अधिकार आहे. जर कोणी नसेल तर राजा किंवा ब्राह्मणाला दत्तक पुत्र मानून श्राद्ध करण्याचा नियम आहे. दुसरे कोण पिंडदान करू शकते? जर घरात दोनपेक्षा जास्त पुत्र असतील तर पिंडदान करण्याचा अधिकार कोणाला मिळेल?
हेही वाचा :
Numerology: तुमच्या मोबाईल नंबरचा शेवटचा 'हा' अंक तुमचं भाग्य उजळवेल! मोठ्या लॉटरीचे संकेत, अंकशास्त्रात म्हटलंय..
(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)